Wetenschap 1 juni 1999

Dolly is door kloneren al 9 jaar oud

Het gekloonde schaap Dolly was bij haar geboorte in feite al op middelbare leeftijd, volgens een publicatie van de kloners van Dolly, vorige week in het tijdschrift Nature.

Dolly werd 3 jaar geleden geboren, maar haar genetisch materiaal is al 9 jaar oud. De chromosomen, de dragers van het erfelijk materiaal, 'verslijten' naarmate een dier ouder wordt. Omdat de chromosomen van Dolly afkomstig zijn uit de uier van een volwassen ooi, waren die bij haar geboorte al 6 jaar oud. De 'slijtage' treedt op aan de uiteinden van de chromosomen, de zogenaamde telomeren. De telomeren dienen ter bescherming van de chromosomen bij de celdeling, omdat dan de twee strengen van elk chromosoom uit elkaar gewikkeld worden. Bij elke celdeling gaat een stukje van de telomeren verloren. „We weten dat in een kweek de cellen zich maar dertig tot vijftig keer kunnen delen”, zei dr. Alan Coleman, directeur van het Roslin Institute in Edinburgh. De telomeren vormen daardoor de moleculaire klok die de leeftijd van de cellen aangeeft. Zodra de telomeren volledig afgebrokkeld zijn, gaat de cel dood.

De onderzoekers in het instituut hebben nu vastgesteld dat de cellen van Dolly kortere telomeren hebben dan bij een schaap van 3 jaar gebruikelijk is. Ze zeggen nog niet te weten of het dier daardoor op jongere leeftijd dood zal gaan. De gemiddelde levensverwachting van een schaap is 13 jaar.

Tegenstanders van klonen van mensen reageerden geschokt op Wilmuts verklaring. „Zou een miljonair van 60 jaar zich laten klonen dan zou de genetische leeftijd van de baby gevaarlijk dicht in de buurt komen van die van de donor”, aldus een van hen.

Het gekloonde schaap is dit voorjaar voor de tweede keer moeder geworden. Vorig jaar werd het lammetje Bonnie geboren, dit voorjaar is een drieling geboren. Bonnie is op de gebruikelijke wijze verwekt en heeft geen verkorte telomeren.