Edese vuilnisman heeft
genoeg aan joystick

Ede is een van de uitgestrektste gemeenten van Nederland, met veel verspreid liggende bedrijven en woningen. Voor vuilnismannen met een traditionele vuilnisauto is dat lastig werken: 300 meter rijden, huisvuilcontainer lossen, achteropspringen of instappen, weer een kleine kilometer rijden, uit- of afstappen en weer één of twee containers legen. Niet de efficiëntste manier van werken, bovendien zwaar voor de afvalinzamelaars. Dat vond ook de gemeente Ede. De ambtenaren gingen daarom op zoek naar een betere methode.

Het carrosserie- en wagenbouwbedrijf Geesink uit Emmeloord nam de klus aan en ontwikkelde op basis van een verlengde DAF 75 een speciale vuilniswagen. Eén man kan al het werk vanachter zijn stuur doen. Direct achter de cabine zit aan de bermzijde namelijk een uitschuifbare arm. Die pakt de containers op, zwaait ze omhoog en leegt de inhoud aan de bovenkant in de vuilniswagen.

De arm werkt vrijwel automatisch. Chauffeur-bediener Van Harn houdt via een monitor op het dashboard wel alles in de gaten: „Ik moet alleen zorgen dat ik de wagen zo stil zet dat de container op mijn monitor precies in het midden van het beeld staat. Daarna geef ik met de joystick aan dat de arm kan uitschuiven.”

De joystick zit op de plaats waar 'normaal' de versnellingspook zit, de wagen heeft een automatische versnelling. Om overal goed bij te kunnen komen, is de achterste as van de nieuwe vuilniswagen ook gestuurd.

Pakken
Als Van Harn het signaal ”pakken” heeft gegeven, gaat het snel. Een oog meet de afstand tot de container, de arm schuift zover uit als nodig is (maximaal 2,8 meter), twee klemmen pakken de container op en met een zwaai brengt de arm de container op zijn kop boven de vuilniswagen, waar het afval eruit valt. Vervolgens wordt het huisvuil in de grote afvalcontainer van zo'n 12 ton geperst. De arm zet de container daarna op exact dezelfde plaats terug als waar hij stond.

Al die tijd moet Van Harn wel de joystick vasthouden, anders stopt de arm direct uit veiligheidsoverweging. De chauffeur-bediener kan op de monitor precies volgen wat er allemaal gebeurt. „Je moet blijven controleren. Er kan ook opeens een kind lopen of iets anders gebeuren.”

„Met vier camera's moet dat lukken. Eén zit aan de bermkant van de cabine. Die geeft een overzicht van alles wat er aan die kant van de wagen gebeurd. Ik heb dus geen dode hoek. De andere camera is aan de grijparm bevestigd, daarmee kan ik zien of de wagen goed voor de container staat. De derde zit boven om te kijken of de container leeg is. De laatste kijkt naar achteren, maar dat hebben alle wagens.”

Nieuw is ook dat Van Harn niet meer zelf naar de afvalstort rijdt als de vuilniswagen vol is. 's Morgens kan hij een aanhanger met een reservecontainer meenemen naar de wijk waar hij die dag aan het werk is. Als beide vol zijn, wisselt een collega ze met lege. „Dat is mooi werk voor het oudere personeel. Lekker alleen op zo'n vrachtwagen heen en weer rijden”, vindt directeur T. Pot van de onlangs verzelfstandigde reinigingsdiensten van Ede en Wageningen, die nu onder de naam ”Afvalcombinatie De Vallei” werken.

Verfijning
Zijn ervaringen met de nieuwe wagen zijn positief. „Hoe de container ook staat: gedraaid of scheef, hij pakt ze bijna allemaal. Er zijn nog wat kinderziektes, maar dat heb je altijd bij nieuwe dingen.” Pot ziet op termijn mogelijkheden voor een vergelijkbare vuilniswagen voor binnen de bebouwde kom. De nieuwe wagen is te lang om goed binnen de stad te kunnen manoeuvreren.

De ontwikkelaars van Geesink werken verder aan nog meer verfijnde systemen. Griffioen, projectleider voor de Edese vuilniswagen: „We zijn bezig met een arm die ook voor- en achteruit kan. Als de vuilniswagen dan niet precies voor de container stopt, kan de arm toch bij de container komen.” Het bedrijf werkt ook aan een arm met een groter bereik. Geesink heeft inmiddels al meer orders voor het ontwerp binnen.