Wetenschap18 mei 1999

Kunstmatige lichaamscel gebouwd

Amerikaanse wetenschappers hebben een kleine capsule ontwikkeld die veel overeenkomsten vertoont met een levende lichaamscel. De kunstcel kan medicijnen naar de juiste plek transporteren, bijvoorbeeld bij gentherapie, maar is ook geschikt voor toepassing als kunstmatige rode bloedcel. De onderzoekers van het Institute for Medicine and Engineering (IME) van de Universiteit van Pennsylvania berichten over hun vinding in het jongste nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Science.

De synthetische capsule is zo groot als een lichaamscel. Tot nu toe was het alleen gelukt kleinere bolletjes te maken. De buitenkant is volgens prof. D. Hammer veel steviger dan het membraan van een levende cel. Hij gaf de vinding de naam ”polymeersoom”. De kunstcel is voor het immuunsysteem onherkenbaar, het lichaam zal hem niet afstoten.

Met een zuurstofbindend molecuul in de holte werkt het polymeersoom als een kunstmatige rode bloedcel. De holte kan ook worden gevuld met medicijnen of een genetisch veranderd gen. De kunstcel levert die op de juiste plaats af dankzij chemische veranderingen aan de buitenkant, waardoor bepaalde weefsels het polymeersoom zullen herkennen en vasthouden.

Door de stevige 'huid' valt het polymeersoom pas na een verblijf van ongeveer een maand in het lichaam uiteen. Maar het kan ook handig zijn om de kunstcel op bevel uiteen te laten vallen, bijvoorbeeld met behulp van ultrahoge geluidsgolven. Dat is mogelijk omdat de kunstcel een chemisch product is.