Winterdepressie en jetlag

Winterdepressie
„Als de bladeren vallen, begint het. 's Middags word je slaperig, tegen 8 uur 's avonds kun je niet meer op je benen staan. 's Morgens kom je nauwelijks je bed uit. Je ritme raakt verstoord, je bent prikkelbaar, krijgt concentratieproblemen, hebt de neiging om je af te sluiten. Tijdens de wintermaanden durf ik nauwelijks de telefoon op te pakken.”

G. Holtkamp is winterdepressiepatiënt en secretaris van de Vereniging van Winterdepressiepatiënten Nederland. Zo'n 2,5 procent van de bevolking kampt met klachten in de donkere maanden, bijna driekwart daarvan is vrouw.

Half september beginnen de twintig klachten van de 48-jarige man, eind april is het weer achter de rug. Lichttherapie helpt hem zijn biologische klok weer af te stemmen op het dagelijks ritme. „Een week lang 's morgens een halfuur achter speciale daglichtlampen. Daar moet je niet te lang mee doorgaan, dan verschuift je biologische klok weer te veel naar voren.”

Het probleem is volgens Holtkamp dat veel patiënten en hun huisarts de winterdepressie niet onderkennen. De arts schrijft dan een antidepressivum voor, die wel de depressieve gevoelens onderdrukt, maar niets doet aan de biologische klok.

Jetlag
„Ook al ben je moe, je lichaam kan niet op commando slapen.” De 52-jarige Yvonne Laan steekt regelmatig de oceaan over en ervaart de problemen van een jetlag aan den lijve. Ze is zo'n 20 jaar stewardess en lid van het sectiebestuur van de Vereniging voor Nederlands Cabinepersoneel.

„We vliegen volgens een rooster: 9 dagen werken, 4 dagen vrij, gevolgd door 8 dagen werken, 5 dagen vrij. Je bent overal inzetbaar, op vluchten binnen Europa en intercontinentaal. In het eerste geval sta je óf heel vroeg op, óf je gaat heel laat naar bed. Bij intercontinentale vluchten steek je 2 maal per werkperiode de oceaan over. Het tijdsverschil kan oplopen tot 9 uur vroeger. Dan krijg je last van de bekende jetlag.

Je bioklok is dan absoluut verstoord. Dat uit zich in slapeloosheid. Als het kan, moet je bij aankomst een poosje buiten in de zon zitten. Licht stelt je biologische klok in op de andere tijd. Tijdens de opleiding krijg je geen adviezen. Elk lichaam is anders, iedereen moet zijn eigen ritme zien te vinden. Dat verandert ook tijdens het ouder worden. Als je langer vliegt, nemen de klachten toe.”