Wetenschap20 april 1999

Drogend gras verontreinigt de lucht

De karakteristieke geur van versgemaaid gras is voor veel mensen een prettige gewaarwording. De chemische stoffen die deze geur veroorzaken, zijn echter niet onschadelijk. Zodra grassprietjes of andere plantendelen beschadigd raken, maken ze een hele reeks vluchtige chemische verbindingen die de lucht vervuilen. Dat hebben onderzoekers van de universiteit in Boulder (Verenigde Staten) vastgesteld, blijkens een recente publicatie in het blad Geophysical Research Letters.

De onderzoekers werkten met roodzwenk en witte klaver: na het maaien bewaarden ze het gedroogde gewas in het laboratorium waarbij ze telkens de lucht bemonsterden. Direct na het maaien verschijnen in de lucht tal van organische verbindingen zoals methanol, acetaldehyde, aceton, formaldehyd, hexanal en hexanol. Enkele minuten na het maaien daalt de afgifte van deze stoffen sterk, maar na 3 uren loopt de emissie weer op. Dat duurt enkele uren tot het gras of de klaver volledig gedroogd is.

Op grond van hun metingen concluderen de onderzoekers dat bij het maaien en drogen van gras aanzienlijke hoeveelheden vluchtige verbindingen in het milieu terechtkomen, en dat die beslist significante gevolgen voor de chemie van de atmosfeer hebben. Hexanol is betrokken bij de productie van ozon. Als er weinig verticale luchtbeweging is –wanneer er gevaar bestaat voor smogvorming– kan dat evenals formaldehyd een uiterst giftige werking hebben. Ook methanol en aceton zijn giftig, deze stoffen kunnen bovendien doordringen tot in de onderste lagen van de atmosfeer, vlak onder de ozonlaag.