Pc: steeds meer opslagcapaciteit in nog kleiner doosje

Een computer als broekriem

De grootste en de kleinste computer van de computerbeurs Cebit in Hannover staan vlak bij elkaar. IBM heeft in z'n stand veel plaats ingeruimd voor een chique Mercedes-ruimtewagen uit de V-klasse, met een mobiel kantoor aan boord. Zo kan een directeur plaatsnemen in een luxe fauteuil achter een fors directiebureau –ingelegd wortelnotenhout, lederen rand– met een uitneembare computer, een printer en een telefoon, om onderweg z'n e-mail te lezen en een fax te versturen. Iets kleiner, maar nog luxer is een Mercedes uit de S-klasse, de megaCar. De cyberuitrusting bestaat onder meer uit apparatuur voor videoconferenties onderweg, computeraansluitingen voor alle passagiers en monitoren in de zonnekleppen. Wie voor deze accessoires 180.000 gulden neertelt, heeft een computer op wielen.

Joystick
De kleinste computer van de beurs is moeilijker te vinden, maar bevindt zich ook in de stand van IBM. De Japanse tak van het bedrijf ontwikkelde eind vorig jaar de Wearable PC, een Pentium-233 ter grootte van een walkman en iets zwaarder dan een pakje boter: 300 gram.

Bij deze computer hoort geen monitor maar een zogenaamd microdisplay, dat aan een soort brilpoot vlak voor het rechteroog hangt. Een miniscule lcd-projector stuurt het beeld naar een prisma in een blokje perspex van 1 centimeter hoog. Het prisma weerkaatst het beeld naar het oog. Tegelijkertijd is het mogelijk door het 'scherm' heen te kijken. Het is even wennen aan het beeld, maar het is verrassend scherp. Met een losse joystick in de hand lukt het om een icoon op het scherm aan te klikken zodat een tabel met gegevens of een videofilm op het beeld verschijnt.

De Wearable PC is niet bedoeld als grap, verzekert de Japanse productmanager T. Hatta. „Er zijn allerlei toepassingen te bedenken: technici die in een fabriek een handleiding of bouwtekening willen bekijken terwijl ze met hun handen bezig zijn. En je kunt er je e-mail mee lezen in de trein.” Begin volgend jaar verwacht IBM de pc op de markt te brengen. Het prototype levert een zwartwitbeeld, maar de definitieve versie krijgt een kleurenscherm met 800 bij 600 beeldpunten, zodat het beeld evenveel details oplevert als de grote computerschermen.

Niet alleen de microdisplay is vernuftig, ook de computer is bijzonder. Een toetsenbord is overbodig want de Wearable PC luistert naar gesproken commando's. In het kleine apparaat zit een echte harde schijf, met voldoende capaciteit voor Windows 98 en spraakherkenningssoftware.

Harde schijf
Op die harde schijf is IBM trots. De zogenaamde microdrive is de kleinste harde schijf ter wereld, met een capaciteit van 340 megabyte (Mb). Het schijfje weegt 17 gram. Er passen er twee in een lucifersdoosje, de schijf is slechts 5 millimeter dik. „Wat belangrijker is: hij is robuust en verwisselbaar. Daar is veel behoefte aan, bijvoorbeeld voor digitale camera's. Nu zit daar vaak te weinig opslagruimte in, bijvoorbeeld een losse PC-kaart van 64 of 128 Mb. Een goede camera levert foto's van tientallen megabytes per stuk. Minolta en Casio gaan daarom onze microdrives gebruiken. Die kun je zo uit de camera in je pc stoppen. Of direct in de printer: die mogelijkheid gaan Lexmark, Canon en Epson leveren”, zegt T. Rapp van IBM.

Andere toepassingen zijn handheld-pc's, kleine elektronische agenda's, auto-pc's en mobiele telefoons. „Nokia en Motorola bouwen onze microdrives in hun telefoon, zodat je nog meer kunt bewaren. Je neemt je e-mails van kantoor mee op zo'n drive en laat ze met speciale software onderweg via je telefoon voorlezen.”

Rapp verwacht dat de drive snel zal groeien, althans wat betreft opslagcapaciteit. „De 680 Mb-versie is ook al klaar, maar nog niet in productie. Vóór het eind van het jaar zitten we boven de gigabyte.” De schijfjes zijn sinds enkele weken leverbaar, maar ze zijn niet voordelig: zo'n 500 gulden per stuk. Overigens is IBM er niet in geslaagd ook de grootste harde schijf van de Cebit te tonen: die is te zien in de stand van Seagate. Deze Barracuda bevat 11 schijven en 22 leeskoppen in een 3,5-inch behuizing met een opslagcapaciteit van 50,1 gigabyte.

Broekriem
Nog nieuwer is de draagbare computer ViA III van het Amerikaanse bedrijf ViA, in samenwerking met Cyrix. Cyrix is een van de weinige concurrenten van Intel, de marktleider op het gebied van processors voor pc's.

Als directeur David Carroll van ViA de draagbare pc wil laten zien, sjort hij aan z'n broekriem. Daar komt een computer onder vandaan, ter grootte van een liniaal, zo'n 30 centimeter lang en 5 centimeter breed. Het is een prototype: „We hebben nog geen documentatie, deze komt zo uit ons laboratorium. Er moet nog een nette hoes omheen, dan kun je hem als riem dragen.”

De onderdelen van de pc zijn bevestigd op een buigbare printplaat, de dikte ervan wordt vooral bepaald door de batterij. Daarnaast zitten twee microdrives van IBM, samen 680 Mb, een ingebouwde mobiele telefoon en een volwaardige Cyrix-233 processor. „Het ding weegt vrijwel niets, je merkt niet dat je hem aanhebt,” zegt Carroll. „Gisteren gingen we chinezen en ik was vergeten dat ik 'm nog om had. Toen ik 's avonds in de badkamer m'n pantalon uitdeed, viel-ie op de grond.”

De ViA III is niet uitgerust met een microscherm, zoals de draagbare pc van IBM. Carroll haalt een scherm uit z'n broekzak, ter grootte van een handpalm. Het is een aanraakscherm, dat met een pen bediend kan worden, „maar natuurlijk bouwen we spraakherkenning in.” Hij wijst naar een klein bobbeltje aan de bovenkant van het scherm: een ingebouwde microcamera. „Voor videoconferenties.”

De ViA werkt nu alleen in het laboratorium, dus Carroll kan weinig laten zien. „In november moet hij af zijn, uitgezonderd de draadloze verbinding naar het scherm. Die is een halfjaar later gereed.”

Horloge
Carroll heeft ook de ideeën al gereed voor de volgende stap. „De opvolger werkt niet met een apart scherm, maar met het display van een horloge. Om te bellen trek je de koptelefoon er aan een veer uit en die klem je tussen je vingers. Aan de onderkant van het horloge zit de microfoon. Hand onder je kin en je kunt ermee bellen.”

Het Amerikaanse bedrijf dat de broekriemcomputer ontwikkelt, kreeg daarvoor steun van het Amerikaanse ministerie van Defensie. Verschillende bedrijven werken al met een wat fors uitgevallen voorloper van de ViA III: verzekeringsagenten die autoschade registreren en restaurantketen Starbucks om bestellingen op te nemen en door te geven aan de keuken.

Naast deze serieuze toepassingen heeft ook de amusementsector bedacht waarvoor zo'n draagbare pc geschikt is. Sony laat op Cebit een dik uitgevallen bril zien waarin twee lcd-projectoren een beeld sturen naar miniscule schermpjes met een diagonaal van 1,8 centimeter. De drager van de bril neemt dat waar alsof hij vanaf 2 meter afstand naar een scherm kijkt van 72 centimeter breed.

Volgende maand verschijnt een uitvoering van de lcd-bril waarin de twee schermen een verschillend beeld ontvangen, zodat er diepte ontstaat. Het beeld zal meestal een video zijn, bijvoorbeeld afkomstig van een draagbare dvd-speler. De gebruiker kan kiezen voor een halfdoorzichtig beeld. Het effect is dat van een zonnebril waarin je een film op de voorgrond ziet. De lcd-bril moet de walkman gaan vervangen, als het aan Sony ligt: „We zullen snel wennen aan het beeld van passagiers in een bus, trein of vliegtuig met zo'n bril op hun hoofd.”