Laser snuffelt naar bommen

Het ontwikkelen van opsporingsapparatuur voor explosieven is lastig. Zo lastig, dat de meeste vliegvelden gebruikmaken van speurhonden. Die doen hun werk goed, maar worden op een gegeven moment moe, waardoor ze hun concentratie verliezen. Röntgenapparatuur heeft als nadeel dat die vrij gemakkelijk om de tuin is te leiden door de explosieven goed te verstoppen.

Een vinding van de natuurkundigen prof. Batchelder en dr. Webster van de Universiteit van Leeds maakt het mogelijk springstoffen op te sporen met behulp van laser. De detector is daardoor ook geschikt voor afgesloten ruimtes, zoals vrachtcontainers, waar röntgenstralen en speurhonden hun werk niet kunnen doen. Komende zomer zullen op enkele Britse vliegvelden 'veldproeven' worden gedaan. Als die succesvol verlopen, komt het nieuwe apparaat over enkele jaren op de markt.

Het ontwikkelen van de lasertechniek heeft de Britse natuurkundigen 2 jaar onderzoek gekost. Ze werkten daarbij samen met een onderzoeksinstituur van de politie en chemici van de Universiteit van Strathclyde in Schotland.

Snuffelen
Net als een speurhond 'snuffelt' de detector: hij zuigt een gasmonster op en analyseert dat. Daarvoor gebruikt het apparaat een bundel laserlicht. Als er explosieven aanwezig zijn, dan zijn er altijd moleculen van terug te vinden in het luchtmonster. Die weerkaatsen het laserlicht. Elk type molecuul heeft een specifieke beweging, de vibratie, die ervoor zorgt dat het weerkaatste laserlicht een 'vingerafdruk' is van het molecuul.

De weerkaatste laserbundel is meestal zwak. De gevoeligheid van de detector is dan ook te danken aan een slimme versterkingstechniek, die het signaal miljoenen malen opkrikt. Op die manier kunnen slechts enkele moleculen van een explosieve stof al gedetecteerd worden.

Semtex
Het apparaat kan ook semtex waarnemen. Terroristen gebruiken deze kneedbare springstof omdat hij lastig is op te sporen. Het explosief geeft vrijwel geen damp af, zodat het niet te 'ruiken' is. Als die in een velletje zilverpapierwordt gewikkeld, kan ook röntgenstraling de plasticbom niet 'zien'. Het PanAm-toestel dat op de Schotse plaats Lockerbie neerstortte, werd opgeblazen door semtex. De 350 gram explosieven was verstopt in een cassetterecorder.

De gevoeligheid maakt de nieuwe detector ook geschikt voor sporenonderzoek. Semtex laat zich bijvoorbeeld heel moeilijk verwijderen van de handen, ook na langdurig handenwassen. Proeven met Prismscope lieten zien dat het apparaat in vingerafdrukken nog sporen Semtex kan vaststellen. Ook drugs zouden met deze techniek kunnen worden opgespoord.