Wetenschap

Regering VS financiert
omstreden celonderzoek

De Amerikaanse regering gaat celonderzoek financieren waarbij gebruik wordt gemaakt van weefsel van embryo's. Tot nu toe was het verboden overheidsgeld te gebruiken voor dergelijk onderzoek, zodat het alleen verricht werd in laboratoria van bedrijven.

Het onderzoek naar mogelijkheden om stamcellen te gebruiken voor het bestrijden van ziekten, het voorkomen van afwijkingen en het vernieuwen van zieke organen is veelbelovend, maar tegelijk omstreden. Vooral antiabortusgroepen maken er bezwaar tegen, omdat embryo's moeten worden gedood om de cellen te kunnen isoleren.

Stamcellen zijn de basis vanwaaruit zich alle menselijke weefsels en organen ontwikkelen. Ze zijn alleen aanwezig in een vroeg stadium van de vorming van een embryo. Beheersing van het proces waarmee zij zich tot de verschillende onderdelen ontwikkelen, zou de mogelijkheid bieden cellen te kweken die een ziek hart kunnen herstellen, insuline kunnen produceren of door Alzheimer aangetaste hersencellen kunnen vervangen.

Eind vorig jaar slaagden wetenschappers erin stamcellen te isoleren van embryo's die beschikbaar kwamen na abortus of die overbleven na een reageerbuisbevruchting. In het laboratorium hebben zij daarmee een voorraad cellen gekweekt die voor verder onderzoek kan worden gebruikt. Omdat er nu in strikte zin geen embryo's meer aan te pas komen, hebben de nationale instituten voor de gezondheid (NIH), de belangrijkste financier van medisch onderzoek in de VS, besloten verder onderzoek te bekostigen.

„We beseffen dat dit ethisch gevoelig terrein is”, zei NIH-directeur Harold Varmus toen hij het besluit vorige week bekendmaakte voor de door president Clinton ingestelde Nationale Adviescommissie voor Bio-ethiek. „Maar de vooruitzichten dat het de mensheid ten goede zal komen, zijn overweldigend.” Varmus zei dat de overheid niet met geld over de brug komt voordat de NIH richtlijnen voor het gebruik van stamcellen heeft opgesteld.

Dr. John Gearhart van de Johns Hopkins-universiteit vindt de beslissing van het NIH „geweldig”, omdat de snelheid van het onderzoek daardoor met sprongen omhoog zal gaan. Hij was een van de onderzoekers die vorig jaar voor het eerst in staat waren menselijke stamcellen in het laboratorium te isoleren en te kweken. Gearhart verwacht ook dat er door de betrokkenheid van de NIH een nauwkeurig publiek toezicht komt op het onderzoek, wat niet mogelijk is wanneer bedrijven zelf voor de kosten van het onderzoek opdraaien.

Het bedrijf dat Gearharts onderzoek financierde, Geron, heeft het alleenrecht gekregen voor het gebruik van de stamcellen en de technieken om ze te ontwikkelen. Daarom verwacht Gearhart dat andere wetenschappers zullen moeten betalen voor het gebruik van hun cellen.