„Er is geen millenniumprobleem”

Er bestaat geen millenniumprobleem, er bestaat alleen een jaar-2000-probleem. Wie de eeuwwisseling wil vieren bij de overgang naar het jaar 2000 zit er flink naast. Diegene is gewoon een jaar te vroeg”.

Er zijn al veel verhitte discussies gevoerd over de vraag wanneer het volgende millennium echt begint: 1 januari van 2000 of 2001. Jammer voor alle feestvierders eind volgend jaar, maar 1 januari 2001 heeft en houdt de beste, de enige papieren. De massa gelooft en wil anders. De 1 in plaats van de 2 aan het begin van het jaartal lijkt allesbepalend te zijn.

De discussie heeft een directe relatie met het begin van onze jaartelling. Het jaar 0 heeft nooit bestaan, was dat wel het geval geweest dan was het volgende millennium inderdaad op 1 januari 2000 begonnen. Maar na het jaar 1 voor Christus, volgde volgens de huidige, westerse kalenderindeling, het jaar 1 na Christus. Alleen sterrenkundigen hanteren in hun modellen om praktische redenen een jaar 0. Het jaar 2 voor Christus is in hun berekeningen het jaar min 1.

Als het jaar nul had bestaan, was dat het eerste jaar van dat millennium geweest, het jaar 1 het tweede, het jaar 2 het derde, het jaar 9 het tiende, het jaar 999 het duizendste en het jaar 1999 het tweeduizendste. In dat geval was het jaar 2000 dus wel het eerste jaar van het nieuwe millennium.

Ander voorbeeld. Neem een bedrag van 100 gulden. Pas als de honderdste gulden –niet de negenennegentigste– op tafel ligt is er afgerekend. Zo is het ook met jaar 2000, dat tweeduizendste jaar moet het tweede millennium volmaken en pas dan springt de klok om naar het derde duizendtal: op 1 januari 2001.

Een andere fout die nogal eens gemaakt wordt, gaat over het geboortejaar van de Christus. Volgens onze jaartelling zouden Jozef en Maria in 2000 precies 2 millennia geleden naar Bethlehem zijn gereisd. Probleem is dat sindsdien verschillende grote en kleine correcties in de kalender zijn aangebracht.

Ook bij de vorige eeuwwisseling zijn er felle discussies gevoerd over dit punt. Toen werd in vrijwel alle Europese landen die overgang van de negentiende naar de twintigste eeuw gevierd in de nacht van 31 december 1900 naar 1 januari 1901. Keizer Wilhelm van Duitsland was een van de weinigen die voor feesten rond de overgang van 1899 naar 1900 was, maar zijn inbreng is vooral in intellectuele kringen nooit serieus genomen.

Een direct gevolg van de discussie is dat de aanduiding millenniumprobleem feitelijk onjuist is. Om twee redenen: het is een eeuwprobleem, dat elke honderd jaar zou voorkomen, en de storing doet zich niet voor bij de overgang naar een nieuw millennium maar al op 1 januari 2000. De aanduiding jaar-2000-probleem is de enige juiste, maar de term millenniumprobleem is inmiddels wijd ingeburgerd.