Olie blijft wadvogels bedreigen

Nationale en internationale wetten die olievervuiling op zee moeten voorkomen of bestrijden, worden niet nageleefd. Dat is de belangrijkste conclusie uit “Olie en wadvogels”, de nieuwste publicatie van de Wetenschapswinkel Biologie van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). In het rapport zetten A. F. Bos en R. Smit de effecten van olievervuiling op kust- en zeevogels en in het bijzonder waddenvogels op een rij. In Denemarken, Nederland en België is olieverontreiniging doodsoorzaak nummer één van gestrande zeevogels.

Dat de huidige regelgeving onvoldoende werkt, blijkt volgens het boekje ook weer uit de recente ramp met de olietanker Pallas voor de Duitse en Deense waddenkust. Exacte cijfers zijn nog niet bekend, maar duidelijk is dat er duizenden liters olie vrijkwamen en dat veel kust- en zeevogels hiervan het slachtoffer werden. Naast deze zogenaamde incidentele verontreiniging is er ook sprake van chronische verontreiniging door schepen die illegaal olie lozen op zee. Volgens de publicatie komt hierbij vier- tot vijfmaal zoveel olie vrij als bij een scheepsongeval.

Om de „uiterst kwetsbare” Waddenzee te beschermen, stellen de schrijvers voor de vaarroutes verder naar het noorden te verleggen. In een ondiepe kustzee met snelstromend water zoals de Waddenzee is het verwijderen van olie met mechanische bestrijdingsmiddelen vrijwel onmogelijk. Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen is ook niet zinvol, in dat geval is het middel erger dan de kwaal. Meer onderzoek is nodig naar eventuele inzet van micro-organismen zoals bacteriën.

Ook de opvang, schoonmaak en revalidatie van olieslachtoffers komen aan de orde. Over het nut daarvan zijn de meningen verdeeld. Alleen vogels die een goede kans hebben om te overleven, zouden een schoonmaakbeurt verdienen; de rest moet ter plekke worden afgemaakt om verder lijden te voorkomen.