Rekeningrijden in het kort

Wie moet er betalen?
De maatregel geldt voor iedere weggebruiker. Voor vrachtwagen- en buschauffeurs, motorrijders en automobilisten gelden voorlopig dezelfde regels. Ook buitenlandse weggebruikers moeten betalen. De verrekening met het buitenland zal één keer per jaar plaatshebben, waarbij de grote vraag is hoeveel procent daarvan uiteindelijk kan worden geïnd. Een deurwaarder inschakelen om 7 gulden te innen in het buitenland is wat kostbaar. Op den duur is differentiatie van tarieven, bijvoorbeeld tussen vracht- en personenauto's mogelijk. Technische aanpassingen zijn, als het systeem eenmaal loopt, betrekkelijk eenvoudig door te voeren, zeggen de makers ervan.

Wanneer moet iemand betalen?
Het tarief wordt in principe geheven op werkdagen tussen 7.00 en 9.00 uur. Het is mogelijk dat de ochtendspits-betaaltijd wordt uitgebreid: van 6.00 tot 10.00 uur. Op zaterdag en zondag, tijdens schoolvakanties en op feestdagen hoeft er niet te worden betaald.

Wat kost het?
Het basistarief is 7 gulden per keer. Wie een OBU (On Board Unit, een soort chipapparaat) koopt om elektronisch af te rekenen, betaalt 5 gulden per keer. Een OBU zal ongeveer 100 gulden gaan kosten en moet, naar verluidt, ten minste vijf jaar mee gaan. De aanschaf is lonend voor elke weggebruiker die per jaar gemiddeld tien keer of meer in de ochtendspits een heffingspunt passeert. Wie dagelijks één stadsgewest binnenrijdt en daarbij een tolpoort passeert en elektronisch betaalt, is op jaarbasis zo'n dikke 1000 gulden kwijt aan rekeningrijden.

Hoe werkt het elektronisch betalen?
Aan de binnenkant van de voorruit, waar vroeger het kentekenbewijs deel III zat, zit een apparaatje in een raamhouder. In dat kastje steek je een opgeladen chipcard. Nader je een tolpoort, dan activeert de apparatuur via microgolven de OBU, die op zijn beurt een signaal terugstuurt. De tolpoort seint vervolgens het tarief door dat op dat moment van de chipcard wordt afgetrokken. Is de transactie gelukt, dan geeft de OBU dat aan met een lichtsignaal of een piep. Is het automatisch betalen mislukt, je bent je chipcard vergeten of je tegoed is verbruikt, zie de volgende vraag.

Hoe betaal je zonder OBU?
Van iedere weggebruiker die niet elektronisch betaalt, wordt het kenteken gefotografeerd. Later, bijvoorbeeld één keer per maand, krijgt de gebruiker via de Belastingdienst een rekening met 7 gulden per passage in de brievenbus.

Worden die gegevens ook gebruikt door de politie of anderen?
Nee, de apparatuur is alleen bedoeld voor fiscale doeleinden. De gegevens worden net zo behandeld als alle andere belastinggegevens. Betaal je elektronisch en de transactie slaagt, dan blijf je anoniem.

Verdwijnen met rekeningrijden de files?
Nee, maar de verkeersdrukte in de ochtendspits zal naar verwachting met 10 tot 15 procent teruglopen. Dat zou 30 tot 40 procent minder filetijd betekenen.

Hoe groot is de Randstad als het over rekeningrijden gaat?
De Randstad wordt heel ruim opgevat. Het gaat in principe om het gebied dat wordt ingesloten door de volgende gemeentegrenzen (van noord via oost naar zuid): Bergen, Alkmaar, Schermer, Beemster, Zeevang, Almere, Zeewolde, Nijkerk, Hoevelaken, Leusden, Scherpenzeel, Renswoude, Veenendaal, Rhenen, Amerongen, Wijk bij Duurstede, Culemborg, Geldermalsen, Neerijnen, Lingewaal, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Dordrecht, 's-Gravendeel, Strijen, Cromstrijen, Korendijk, Bernisse, Hellevoetsluis en Westvoorne.

Wat gebeurt er met de opbrengsten?
In het regeerakkoord staat dat de opbrengsten van rekeningrijden in elk geval zullen worden gebruikt voor een fiscale lastenverlichting voor de auto. Nadere details moeten nog worden uitgewerkt. Minister Zalm verlaagt liever de loon- en inkomstenbelasting.

Wat wil de overheid bereiken met rekeningrijden?
Het kabinet wil de internationale concurrentiepositie van Rotterdam en Schiphol veiligstellen. De overheid is bang dat als de files nog verder groeien –in 2010 rijden er in ons land wellicht 8 miljoen auto's rond, tegen 6 miljoen nu– Nederland zich als vestigingsplaats voor bedrijven onmogelijk maakt. Rekeningrijden moet mensen sturen in de richting van andere vertrektijden of andere vervoerswijzen. Meer wegen aanleggen helpt niet voldoende, zo redeneert de overheid: „Meer wegen trekken meer voertuigen aan. Bovendien is er in de Randstad niet overal ruimte voor extra rijbanen”, zo zegt men in Den Haag.