Stof blaast micro-organismen op

Amerikaanse onderzoekers hebben een stof ontdekt die zowel bacteriën als virussen kan doden. Zelfs de dodelijke miltvuurbacterie (antrax) zou door de stof met de codenaam BCTP kunnen worden uitgeschakeld.

Dat zei zaterdag onderzoeker dr. J. Baker van de Universiteit van Michigan op de jaarlijkse bijeenkomst van het Amerikaanse genootschap voor microbiologie in San Diego. BCTP ontdoet micro-organismen van hun 'jasje' en blaast ze als het ware op, terwijl lichaamscellen daarvan geen schade ondervinden, beweert het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Novavax, dat het onderzoek uitvoerde, met financiële steun van het defensieonderzoeksinstituut DARPA. Baker noemt het opmerkelijk dat BCTP een breed scala van bacteriën en virussen snel kan uitschakelen, terwijl de stof niet giftig is voor mensen, dieren en het milieu.

Het onderzoeksteam van de Universiteit van Michigan heeft BCTP getest bij muizen die waren besmet met een aan antrax verwante bacterie. Een belangrijk deel van de huid van deze muizen was daardoor ernstig aangetast. „Toen we de huid wasten met BCTP kwam de wondgenezing op gang waarbij uiteindelijk 95 procent van de aangetaste plekken verdween”, aldus Baker. Miltvuurbacteriën kunnen weliswaar ook worden gedood met bleekmiddel en formaldehyde, maar het probleem met deze stoffen is dat ze ook gezonde cellen doden.

BCTP is gemaakt van een cocktail van vetzuren en chemicaliën. Ze zijn in staat de buitenmantel van micro-organismen, die meestal ongevoelig is voor desinfecterende middelen, af te breken. Vervolgens tast BCTP het binnenste van de micro-organismen aan. „Op beelden van een elektronenmicroscoop lijkt het alsof de antraxsporen exploderen”, aldus Baker.

Irak wordt ervan verdacht miltvuurbacteriën in bezit te hebben. Inademen van de sporen leidt in 80 procent van de gevallen binnen enkele dagen tot de dood. Op het moment dat zich symptomen voordoen is het vaak al te laat voor behandeling. Een vliegtuig dat 100 kilo antraxsporen uitstrooit over een stad tijdens een rustige nacht, kan tussen 1 en 3 miljoen mensen doden. Tijdens de Golfoorlog werden Amerikaanse troepen tegen antrax gevaccineerd. Wellicht biedt BCTP in de toekomst een nieuwe mogelijkheid een aanval met dit biologische wapen effectief te weerstaan.