De computer met de 0-inch-floppy

Zo is de iMac: wit met een mooi afgeronde blauwe kap (pardon: aquamarijn), een tikkeltje doorzichtig en perfect om mee te surfen, „zonder nat te worden”. Mac is back, maar nu met de i (spreek uit: ai) van Internet. Of, zoals Apple-topman Steve Jobs zei: „We hebben de iMac ontworpen om onze klanten te geven wat ze het liefst willen: het plezier van Internet en de eenvoud van de Mac”. Windows mag in het befaamde prullenbakje.

Dat Apple zijn apparaat zelfs naar Internet vernoemt, is geen wonder. Wie de iMac uit de doos haalt en installeert, mist meteen de floppydisk. Attributen om informatie de Apple ín te krijgen, zijn er –toetsenbord, muis en cd-rom-drive– maar iets eruít halen wordt moeilijk.

Hoezo eigenwijs? Think different, denk anders, noemt Apple dat. Waarom zou je nog een floppydisk in een computer stoppen in dit Internet-tijdperk? Van Garderen wist het mooi te brengen: „In '72 brachten we de 5 1/4-inch-floppy op de markt, in '84 de 3 1/2-inch-floppydisk. In '98 komen we met de 0-inch-floppy. De software zelf komt op cd-rom, wat moet je dan nog met een flop? Die schijfjes zijn toch te klein, wat daarop past kan ook wel over het net. Dit is het einde van het Adidas-tijdperk, van het gesleep met schijfjes”.

Transparante toetsen
Of de toekomstige gebruiker van de iMac –sinds gisteren in Nederland te koop– er ook zo over denkt, is nog onduidelijk. Zelfs met het 56k modem kost het al gauw 5 minuten om de inhoud van een diskette te versturen via Internet. Gelukkig zijn er losse drives te koop voor de floppydisks. Die moeten dan wel via een kabeltje aangesloten worden, want inbouwen is er niet bij. Zo'n prachtige kast, die breek je niet open.

Apple heeft wijselijk besloten om voor die kabel te grijpen naar de standaard uit de pc-wereld: de universele seriële bus (USB). „Zeker dertig keer zo snel als de oude seriële poort van Apple. Je kunt er 127 apparaten tegelijk op aansluiten en ze werken direct zonder dat je opnieuw hoeft op te starten”, zegt Jobs. De iMac bevat twee van deze USB-poorten, aan een daarvan hangt, via een doorzichtige kabel, het toetsenbord. Zelfs de toetsen zijn transparant. Aardig aan het toetsenbord is dat er weer een USB-uitgang aan zit, daar past de printer, scanner of camera op.

Datzelfde geldt voor de floppydiskdrive. Imation bouwt een drive voor diskettes van 120 megabyte, die tegelijk de 'ouderwetse' diskettes aankan en dus een voorsprong heeft op de bij Apple-gebruikers populaire zip-drives van Iomega. Imation stemt haar product zelfs af op de kleuren en vormen van de iMac.

Scores
Niet alleen de USB-poort is snel, ook de processor. Een kloksnelheid van 233 megahertz, daar loopt een Windows-gebruiker niet direct warm voor, maar zo'n vergelijking is niet eerlijk. „Een flesje wijn voor wie leest op wiens naam deze PowerPoint geregistreerd staat”, roept Michel Roelofs, die de iMac demonstreert. Het scherm flitst zo snel voorbij, dat niemand de wijn durft te claimen.

Schoorvoetend geeft Roelofs even later toe dat deze machine niet 32 maar 96 megabyte werkgeheugen heeft. Toch is de 'motor' van de iMac inderdaad snel, dat blijkt uit een test van het gerenommeerde computerblad Byte. De iMac G3-processor, gebouwd door Motorola, loopt 45 procent sneller dan een Pentium II 400 chip, terwijl een pc met zo'n Intel-chip het dubbele kost van een iMac.

Apple mag met recht trots zijn op zulke scores. Toch is niet alleen de processorsnelheid belangrijk. De Internet-krant TechWeb vergeleek de echte prestaties tijdens het werken met een iMac. Bij programma's als Photoshop bleek de iMac nog steeds sneller dan een pc, maar het verschil was niet zo groot als tijdens de Byte-test. Moet de iMac omgaan met software die veel vergt van het grafisch geheugen of van de harde schijf, dan bijt hij in het zand: bij programma's als Word en Excel bleek een 266 megahertz-pc minstens twee keer zo snel. De kreet van Jobs dat er geen betere machine is om Windows op te laten draaien dan een iMac, klopt dus niet altijd.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ook de test van TechWeb niet het definitieve antwoord geeft. De beste vergelijking is die van de productiviteit op een Apple en een Windows-pc. Vorig jaar verscheen een analyse in de “Return On Investment TechBrief” die becijferde dat een Macintosh-gebruiker jaarlijks netto 18.800 dollar oplevert voor een bedrijf, terwijl dat voor een Windows-gebruiker slechts 4400 dollar is. Het onderzoek was gehouden onder 10.000 bedrijven die zich bezighielden met digitale media.

Van Garderen geeft toe dat de iMac niet bedoeld en niet geschikt is voor deze professionele eindgebruikers in de grafische industrie. „We mikken op de grote groep consumenten”, zegt hij. Het marktaandeel in die sector moet in zes tot acht kwartalen verdubbeld zijn, „maar het mag ook eerder”.

Om een grote groep gebruikers aan te spreken, heeft Van Garderen twee ijzers in het vuur: meer verkooppunten en meer software. Die verkooppunten heeft hij al binnen, de iMac ligt sinds gisteren tussen de mobiele telefoons en de ISDN-centrales in de Primafoon-winkels van KPN Telecom. De zeegroene iMacs vloeken met het Primafoon-grasgroen, maar voor de rest passen ze goed in KPN's filosofie: „We hoeven niet te weten wat er onder de motorkap gebeurt. Tante Agaath moet de machine uit de doos halen, stroom en telefoon aansluiten, en klik het Internet op”, zegt S. Mestrom, directeur consumentenmarkt van KPN Telecom.

Ook de software, altijd een ondergeschoven kindje geweest bij Apple, komt eraan. Er zijn nu zo'n 800 titels leverbaar en „vanaf januari '99 gaan we ook Amerikaanse Mac-software hier leveren”, belooft Eldan Santcroos van MicroMedia. Dat brengt het aantal titels op 1200, nog steeds een schijntje vergeleken met de pc-wereld.

„Daar gaan we hard aan werken”, belooft Van Garderen. „We gaan in zee met partners die voor ons een belastingschijf en een routeplanner bouwen”. Primafoon levert –hoe kan het anders– het telefoonboek op cd-rom voor de Mac. Andere gewilde software is Office 98 voor Macintosh en het programma VirtualPC, dat de iMac verandert in een heuse IBM-pc. Jammer dat Apple voor zo'n nuttig programma een forse meerprijs vraagt: 250 gulden, en eigenlijk moet dan ook het geheugen uitgebreid worden. Zo'n poort naar de Windows-software zou standaard moeten zijn, niet alleen om de oude vete tussen Apple en Microsoft te beslechten, maar vooral om niet opnieuw de fout te maken van vijftien jaar geleden.

Eendenkoplamp
„I think, therefore iMac”, staat er op de reusachtige billboards in San Francisco vlak bij de Apple-fabriek in Elk Grove. De ploegendiensten draaien er zeven keer 24 uur om de vraag naar de iMacs aan te kunnen. Binnen een week waren 150.000 machines besteld, nog royaal voor de eerste geleverd kon worden. Gaat de Mac het maken? Wordt de iMac de krik die het schamele marktaandeel van 4 procent opvijzelt en Apple het oude elan teruggeeft? Vlak voor de presentatie in Amerika publiceerde de regering een lijst met 29 diersoorten die niet langer als “bedreigd” worden beschouwd. Een van de aanwezigen stelde voor om Macintosh aan die lijst toe te voegen.

De meningen blijven verdeeld. Vorige week waagde zelfs CNN het om een Apple-vriendelijk verhaal op Internet te plaatsen en niemand durft te ontkennen dat de iMac er trendy uitziet. Of je hem (of haar?) nu aanduidt als keelpastille, theemuts, astronautenhelm, eendenkoplamp of Bondi Blue, er is geen enkel excuus meer om de machine niet in de huiskamer te zetten. „Bij ons ziet zelfs de achterkant er mooier uit”, jubelt Roelofs, terwijl hij een plaatje toont van een rijk bekabelde pc.

Toch moet de iMac het niet alleen van het uiterlijk hebben. Het verleden heeft geleerd dat de consument –hoe onterecht ook– valt voor de software, en die is voor het Windows-platform op elke hoek van de straat te vinden. Dat kan van de Mac-ware niet gezegd worden. Daar heeft Steve Jobs nog een hele kluif aan. Trouwens, het schijnt daar af en toe flink te spoken, op Bondi Beach. De eerste storm komt er al aan: een Zuid-Koreaans bedrijf belooft een Windows-kloon van de iMac, mét een floppydiskdrive, een 333 megahertz Intel-processor, voor krap 1000 gulden.

De nieuwe iMac van Apple ligt deze week in de Primafoonwinkel en gaat 3284 gulden kosten. Voor dat geld krijgt de consument een 233 megahertz PowerPC G3-processor met 32 megabyte werkgeheugen, een 4 gigabyte harde schijf, een 24-speed cd-rom-drive, een 15-inch scherm, een 56k modem, twee 12 Mbps USB-poorten en een infrarood poort, een Ethernet-aansluiting, een toetsenbord en een –te kleine– eenknops-muis. Bij de machine zit ook software, waaronder het besturingssysteem Mac OS 8.1, Microsoft Internet Explorer en Netscape Navigator.