Wetenschap

Eco-Form-put kan deel
puinoverschot wegwerken

Door W. G. Hulsman
Bergen baksteenpuin liggen er in Nederland. Het hergebruik is beperkt. Een nieuwe vinding biedt mogelijk een oplossing. Vorige week plaatste de IJsselsteinse burgemeester een nieuw type rioolinspectieput, waarvan de wanden gevuld zijn met puin. IJsselstein is trots op de primeur en zal proberen collega-gemeenten over te halen „ook ónder de grond voor duurzame producten” te kiezen.

„Duurzaam bouwen boven de grond is niet nieuw, maar ondergronds kan nog veel verbeteren. Daar willen wij met de plaatsing van deze Eco-Form 80/20-put een aanzet toe geven”, zei burgemeester Th. E. M. Wijte van IJsselstein vorige week bij de onthulling van de put in de grote nieuwbouwwijk Zenderpark, aan de voet van de bekende zendmast.

De Eco-Form-put is gebouwd volgens een in theorie eenvoudig concept: maak een stalen wandconstructie in de vorm van de put, stort de wanden vol met puin en breng een laag spuit- of gietbeton aan.

Het bedrijf Waco-Liesbosch Beton –dochter van Ballast-Nedam– zag er wat in. Zo'n nieuw product met zo'n nieuwe techniek vraagt veel, volgens ing. Van der Tol, 'technisch' directeur van het bedrijf: „Een put wordt in vijftien jaar afgeschreven, maar gaat vaak wel tachtig jaar mee. Hij moet dus degelijk zijn, want er stroomt van alles doorheen”.

De aanleiding voor de ontwikkeling van de put kwam uit IJsselstein. Uitvinder ir. A. W. Bertels: „Wij kregen de vraag van de gemeente of we een put konden ontwikkelen met minimaal 8 procent gerecycled materiaal. Het is ons gelukt daar 80 procent van te maken”. Zo komt de put aan zijn naam. „Bovendien is hij sterker dan de traditionele put”, aldus Bertels. Ook voor hem was de put een speciale opdracht: „Je moet iets ontwikkelen dat functioneert, qua vorm aan alle eisen voldoet en economische verantwoord is om in productie te nemen. De put heeft een moeilijke vorm, omdat er niet één dezelfde eisen heeft en er agressieve stoffen door lopen”.

Voordeel van de nieuwe techniek voor de bouwindustrie is dat het productieproces veel verder kan worden geautomatiseerd dan bij de traditionele putten en dat de put in bijna elke denkbare vorm leverbaar is. De Eco-Form-put is ook veel lichter dan de traditionele, die vanwege zijn gewicht meestal in delen moet worden geplaatst.

Algerijnse geboorte
Het systeem van de put, dat eerder bekend stond onder Tension Pack, is uit de nood geboren. In het begin van de jaren '80 verwoestte een sterke aardbeving in Algerije veel huizen. Ontwikkelaar Bertels maakte een simpel te bouwen huis. Dat bouwpakket konden de slachtoffers van de ramp zelf in elkaar zetten. De wanden van staal werden aangevoerd vanuit West-Europa. Stortmateriaal voor het vullen van die 'muren' was door de ramp voldoende in de omgeving aanwezig en de afwerking vormde geen probleem, omdat de Algerijnen gewend zijn hun huizen met stucwerk af te werken.

De voormalig hoogleraar maakte de laatste jaren ook een geluidswal volgens hetzelfde systeem en is bezig andere toepassingen te ontwikkelen.