Wel afspreken wie
de joystick bedient

Op de basis Vliehors op Vlieland rijdt sinds 1995 de onbemande Mooncat rond, genoemd naar het karretje dat Armstrong in 1969 bij zich had toen hij voor het eerst voet op de maan zette. De huidige Mooncat ziet eruit als een klein pantservoertuig en is geschikt om doelen mee over het oefenterrein te verslepen.

Met een gangetje van 20 kilometer per uur trekt het fluorescerende voertuigje de rode lap voort waarop wordt geschoten door onder andere Leopard-II-tanks. Naar de plaats waar de bevelhebber hem hebben wil, in een volledig vrij te kiezen maar wel van tevoren vastgelegde baan. Vrijwilligers om het ding te besturen waren er niet en daarom bestelde Defensie maar een onbemande versie bij FROG navigation systems, een Amerikaans-Duits-Nederlands samenwerkingsverband.

FROG staat voor Free Ranging On Grid: geleiding volgens rasterpunten. De Mooncat vindt zijn weg via satellietbesturing (Global Positioning System, GPS), maar veel andere FROG-producten worden via vaste coördinaten –magneten, tegelpatronen, lijnen– gestuurd. Een variant op de Mooncat zou een onbemande sneeuwschuiver in de bergen kunnen zijn: als de weg maar bekend is, ook al ligt hij onder een dik pak sneeuw.

De FROG-technologie heeft haar toepassing inmiddels ook gevonden in de (vier) People Movers die sinds kort op Schiphol dienstdoen, tussen het verafgelegen parkeerterrein P3 en de centrale hal. Acht tot tien mensen tegelijk kunnen erin zitten of staan. Het wagentje zoekt via transponders in het wegdek zijn route. „Een soort horizontale lift, maar dan veel flexibeler”, zegt E. van Heyningen van FROG. De People Mover rijdt in een gecontroleerde omgeving: spoorbomen houden het kruisende verkeer op afstand.

De volgende plaats waar de wagentjes-op-coördinaten voor de korte afstand gaan rijden is tussen het metrostation Kralingse Zoom in Rotterdam en het Businesspark Rivium in Capelle aan den IJssel, aan de voet van de Van Brienenoordbrug, een route van 1200 meter. De reistijd is 3 tot 4 minuten. Tijdens de aanstaande proefperiode (vanaf september) rijden er drie van, die met elkaar 200 reizigers per richting kunnen vervoeren.

Een andere toepassing die binnen niet al te lange tijd realiteit kan zijn, is de Cycab, een elektronisch wagentje voor vier personen. De vier passagiers zitten als in een treincoupé, twee aan twee tegenover elkaar. De ruimte is beperkt, verplicht knietjevrijen is onvermijdelijk. Cycab lijkt het meest op een golfkarretje en heeft vierwielaandrijving en -besturing.

De grote wendbaarheid komt goed van pas in de voetgangersgebieden –winkelcentra, bedrijventerreinen– waarvoor het bestemd is. Fabrikant Inria uit Frankrijk neemt binnenkort de eerste proeven in het thuisland. Voor de besturing kan worden gekozen voor een automatische route via coördinatiepunten of besturing met behulp van een joystick. Met z'n vieren wel even afspreken wie er rijdt...