Wetenschap

Tension-Pack-scherm voor 80 procent uit hergebruikt materiaal

Muur van puin in gaas weert geluid

Door W. G. Hulsman
In de gemeente Beuningen komt langs de A73 een nieuwe geluidswal te staan: een stalen kooi volgestort met puin. Voor de realisering van die 9 meter hoge geluidswal zijn vorige week de handtekeningen gezet.

Ontwerper-uitvinder ir. A. W. M. Bertels verwacht binnenkort nog meer opdrachten te krijgen voor geluidsschermen gebaseerd op het Tension-Pack-systeem. „De grootste verdienste van het systeem is dat de wal voor 80 procent bestaat uit gerecycled materiaal, daar zijn gemeentebesturen enthousiast over”.

Het bouwsysteem oogt simpel, maar kostte heel wat gepuzzel. „Eerst maken we van gepuntlast gaas een stalen kooi in de gewenste vorm van de geluidswal. Door zijn brede voet is de muur zelfdragend en is er geen fundament nodig. Een vlakke ondergrond voldoet. De kooi kunnen we ter plekke maken of eerst ergens anders in elkaar zetten. Als de doorgekoppelde kooiconstructie op haar plaats staat, kan het puin erin worden gestort. Daardoor zet de constructie zich en is zij oersterk”, aldus de beroepsontwerper.

Een belangrijk principe van Bertels' systeem is dat gemeenten in de geluidswallen die overal in Nederland verrijzen, hun bouw- en sloopafval kwijt kunnen. „Als het om vervuild sloopafval gaat, brengen we aan de binnenkant van de kooi een vlies aan dat weglekken van milieuvervuilende stoffen voorkomt”. Volgens Bertels levert het eenvoudige systeem in combinatie met hergebruik van materialen en het storten van afval zo een flinke kostenbesparing op.

De kooi kan vervolgens op verschillende manieren worden afgewerkt: met een dunne laag –eventueel gekleurd– cement of met een nieuw soort groenbekleding. „Bewoners willen tegenwoordig niet eerst een paar jaar tegen een kale geluidswal aankijken, maar willen gelijk een groene wal zien. Daar hebben wij wat op gevonden: aan de kooi bevestigen we een mat die al begroeid is met vet- of klimplanten. De geluidswal is dan direct groen. Ook gemeentebesturen waarderen dit Permagreen, want de kwaliteit van leefmilieus in woonwijken moet hoog zijn”.

Opdrachtgevers stellen steeds hogere eisen: „Zij willen flexibiliteit, daarom kunnen we de wal zo maken dat hij uit elementen van een paar meter bestaat die met een kraan te verplaatsen zijn”.

Algerije
De voormalig hoogleraar bedacht het systeem eigenlijk voor ontwikkelingslanden. „Een aardbeving in Algerije verwoestte begin jaren '80 een groot deel van de huizen daar. De mensen wilden niet weg van de plaats waar zij woonden. Toen heb ik op basis van dit systeem een huis ontwikkeld, dat de bewoners zelf in elkaar konden zetten. Wij leverden de pakketten met het gaas aan. Aan de hand van instructies konden de Algerijnen de muren van gaas in elkaar zetten. Vóór het volstorten waren in en aan de staalconstructie alle leidingen, buizen en afvoeren al aangebracht. Door de aardbeving was er puin genoeg om de muren vol te storten. En in die zuidelijke landen is men erg bedreven in het aanbrengen van pleisterwerk”. Ook voor deze huizen was geen fundering maar slechts een vlakke ondergrond nodig.

De ontwikkelingswerkers liepen tegen een lastig probleem aan: „De huizen waren voor de armsten bestemd, maar ze waren zo mooi dat ze bijvoorbeeld door ambtenaren werden ingenomen”.

„De regeringen van ontwikkelingslanden ontvingen het systeem met veel enthousiasme, maar omdat het Nederlandse bedrijf dat het systeem produceerde in de problemen kwam, zijn er slechts enkele honderden huizen van gebouwd”. Tot voor kort had ontwikkelaar Bertels het systeem in Nederland niet toegepast. De milieuopgave die de regering zich stelde, was de aanleiding om het systeem weer uit de kast te halen en in de geluidswallen toe te passen. Bertels is bezig met andere bouwproducten op basis van het Tension-Pack-systeem.

Barrières
Omdat Tension-Pack een nieuwe methode van bouwen is, loopt de ontwikkelaar tegen barrières op. „Je moet vertrouwen winnen en allerlei TNO-achtige instituten moeten rapporten schrijven over hoe goed het systeem is. Dat kost veel geld en dat heeft een uitvinder meestal niet. Belangrijk bij dergelijke nieuwe producten is dat je zelf de regie houdt en het systeem, ook als het eenmaal op de markt is, blijft begeleiden. Dat is de belangrijkste les uit het verleden”.