Dolly voorbij

Amerikaanse wetenschappers zijn erin geslaagd een aantal kalveren te klonen, met een methode die een verbetering betekent ten opzichte van het klonen van het Schotse schaap Dolly. De techniek, vorige week vrijdag gepubliceerd in Science, is van belang voor het produceren van een grote groep genetisch gelijke dieren.

Een van de auteurs van het onderzoek, dr. Steve L. Stice, deelde mee aan CNN dat hij en zijn collega's werken aan een kudde koeien die immuun is voor bse, gekke-koeienziekte. Verder bestaan er plannen om koeien zodanig genetisch te veranderen dat hun melk lijkt op menselijke melk, en varkens te voorzien van menselijke genen waardoor hun organen beter geschikt zijn voor transplantatie naar mensen. De wetenschappers verwachten bovendien dat de experimenten licht werpen op het 'verjongingsgen', waardoor cellen jong kunnen blijven. Ook de productie van geneesmiddelen in de melk van dieren komt met deze vondst dichterbij.

De onderzoekers, afkomstig van het bedrijf Advanced Cell Technology Inc. in Massachusetts, kloonden zes Holstein-kalveren uit spiercellen afkomstig van een vijftig dagen oud runderembryo. Hoewel dit kalf niet voldragen was, zijn de gebruikte cellen wel volgroeid. De wetenschappers plaatsten de kernen van spiercellen over in 'lege' eicellen (kerntransplantatie), die daarna uitgroeiden in een draagmoeder.

Terwijl Dolly gekloond werd vanuit een uiercel van een volwassen dier, zijn deze kalveren afkomstig van embryonale spiercellen. Zulke cellen zijn veel eenvoudiger genetisch te manipuleren dan cellen van een volwassen dier. Stice zei voor BBC News dat naar verwachting volgend jaar al de eerste kloonkalveren geboren worden die genetisch gemanipuleerd zijn. Zijn groep is niet de enige die dat probeert: in februari kloonden Franse wetenschappers twee kalveren, eveneens uit embryonale spiercellen. Een van die dieren stierf begin april. Het Leidse bedrijf Pharming wil met dezelfde technieken een kudde genetisch gemanipuleerde kalveren verkrijgen.

Een van de belangrijke ontdekkingen bij de kloonexperimenten is de mogelijkheid van het verjongen van cellen. „We zijn in staat de klok van deze cellen terug te zetten”, zei prof. James Robl, een van de betrokken wetenschappers. Het team nam kernen uit cellen die bijna stierven, maar de eicellen waarin de kernen terechtkwamen, gedroegen zich weer als jonge cellen. Cellen gaan meestal na zo'n dertig celdelingen dood, omdat ze 'versleten' raken. Na een kerntransplantatie blijken de cellen verjongd te zijn.

Telefoonstilte

Vergaderingen, concertzalen en zelfs kerkgebouwen kunnen voortaan verschoond blijven van het irritante gepiep van mobiele telefoons. Het Israëlische bedrijf Netline Technologies heeft een apparaatje ontwikkeld dat het gebruik van mobiele telefoons verhindert. “C-Guard” zendt signalen uit in het frequentiebereik van de telefoons, waardoor het basisstation denkt dat het apparaat niet bereikbaar is. Het apparaat kan bepaalde telefoonnummers 'doorlaten', zodat bijvoorbeeld een arts in een ziekenhuis wel bereikbaar blijft.

Spinazie

Spinazieplanten hebben mogelijk de tot nu toe onbekende eigenschap radioactiviteit te absorberen. Op een vervuild terrein bij Londen wordt de komende maanden een veldproef gehouden, zo meldt het wetenschappelijke tijdschrift New Scientist.

De nieuwe methode, phytoremediatie genoemd, zou alleen geschikt zijn voor zwak radioactieve grond. Tussen de spinazie worden zonnebloemen, suikerbieten en mosterdplanten gezaaid. Eind juli zullen de onderzoekers de planten oogsten en de radioactiviteit van de grond opnieuw meten.

Magneetster

Nederlandse en Amerikaanse astronomen hebben een nieuw soort ster waargenomen, een zogeheten magnetar. Het gaat om een hemellichaam, veertigduizend lichtjaren van de aarde verwijderd, met het krachtigste magneetveld dat tot nu toe in het heelal is opgespoord. Dat meldt het Amerikaanse NASA-ruimtecentrum Marshall in Alabama.

De neutronenster kent een magnetisch veld dat een miljoen keer een miljard krachtiger is dan het veld van de aarde. Het bestaan van magnetars was zes jaar geleden voor het eerst verondersteld, maar de recente waarneming leverde voor het eerst het bewijs.