IJskern vertelt
klimaatgeschiedenis

Tijdens de boringen staken de glaciologen af naar 52 en 87 meter diepte. In de luchtbelletjes van het ijs zit enkele duizenden jaren oude lucht gevangen. De onderzoekers kunnen hiermee bepalen hoe de samenstelling van de lucht de afgelopen duizenden jaren veranderd is.

In de zogenaamde Antarctische blauwijsgebieden verdampt aan het oppervlak meer ijs dan erbij komt. Dat komt doordat, in tegenstelling tot de rest van Antarctica, het ijs in deze gebieden niet is bedekt met sneeuw, zodat het oppervlak minder zonnestraling weerspiegelt en meer warmte opneemt. Hierdoor lijkt het ijs blauw.

De gebieden vormen kleine eilandjes van gemiddeld 10 vierkante kilometer op de Antarctische ijskap, waar het enkele graden warmer is dan op de wit besneeuwde omgeving. Daardoor verdampt er ijs en komt er ijs van duizenden jaren oud aan het oppervlak te liggen.

De glaciologen zullen de ouderdom van lagen uit het geboorde ijs bepalen aan de hand van de hoeveelheden14C en12C, twee verschillende soorten koolstofatomen, in de kooldioxide in de luchtbelletjes.

Nadat de onderzoekers de ijslagen gedateerd hebben, meten ze ook de concentraties methaan in de luchtbelletjes. Zo krijgen ze inzicht in de samenstelling van de atmosfeer van duizenden jaren geleden.

Wind
De meteorologen maten tijdens de expeditie onder meer de wind en de temperatuur in het blauwijsgebied. Ook bepaalden ze de verschillende energiestromen als zonne- en warmtestraling van en naar het oppervlak, en de aan- en afvoer van sneeuw en ijs naar het oppervlak door neerslag en verdamping, de zogenaamde massabalans.

Met de meteorologische gegevens uit het blauwijsgebied kunnen onderzoekers meer inzicht krijgen in het verband tussen het klimaat en de energie- en massabalans in Antarctica. Hiervoor vergelijken de geologen verschillende gebieden van Antarctica met elkaar, het liefst gebieden die sterk van elkaar verschillen, zoals een blauwijsgebied en zijn witte omgeving.

Broeikaseffect
Inzicht in het verband tussen het klimaat en de energie- en massabalans is nodig om te kunnen voorspellen of de Antarctische ijskap door een versterkt broeikaseffect zal aangroeien of afsmelten. Het zeeniveau hangt sterk af van de grootte van deze ijskap. Tegenwoordig baseren onderzoekers nog toekomstscenario's over de Antarctische ijskap op klimaatmodellen die gebruikmaken van meteorologische metingen in Europa en Amerika.

In het kader van het European Project on Ice Coring in Antarctica (Epica) plaatsten de onderzoekers zes automatische weerstations in het westelijk deel van Dronning Maud Land, die de komende jaren meteorologische gegevens naar Nederland zullen doorzenden. In het Epica-project wordt ook nog een kilometerdiepe ijsboring in Antarctica voorbereid.