Grasduinen onder
het maaiveld

„Ik hoorde dat de VVV excursies organiseert naar deze bibliotheek, maar of dat nu de bedoeling is?” vraagt een student stedenbouwkunde zich af. Delft heeft er een toeristische trekpleister bij. Vrijdagmiddag opent prins Johan Friso het bijzondere gebouw. Sinds begin dit jaar vindt een grote hoeveelheid aan het papier toevertrouwde technisch-wetenschappelijke kennis echter al onderdak in de nieuwbouw van de bibliotheek van de Technische Universiteit Delft (BTUD).

Ruimte is de eerste indruk die bezoekers van de bibliotheek krijgen. En licht. Blikvanger binnen én buiten is een enorme kegel. De wiskundige figuur is symbool voor rust, studie en kennis. In de grote hal staat het betonnen gevaarte op palen, eronder huist een drietal slingerend vormgegeven balies. De kegel prikt door het dak van het gebouw, een glazen ring vormt de verbinding tussen het dak en de punt van de kegel.

Een trap nodigt uit om naar boven te klimmen. Snel omhoog is er niet bij, de afstand tussen de betonnen treden is te klein. Het moet dan ook stil blijven in de “Blauwe Zalen” op vier verdiepingen van de kegel. Aan een van de tafels zitten een jongen en een meisje te puzzelen op een figuur die wel wat weg heeft van de toren waarin ze verblijven.

Fluisteren
De vloeren zijn bedekt met dik, hardblauw tapijt. Jackie de Ruijter, marketing- en communicatiemedewerkster van de BTUD, krijgt er „de neiging om te gaan fluisteren”, want „er heerst een heel gedempte sfeer”.

Vanaf de Blauwe Zalen zijn er verbindingen met een enorme boekenwand. Op 2 kilometer plankruimte staan 45.000 boeken, „de nieuwste of meest opgevraagde boeken”. Eind van het jaar zijn dat er 80.000. Bezoekers kunnen zelf de titels uit de Boekengalerij pakken. De hoeveelheid banden is minder dan eentiende van het totale bezit van de Delftse bibliotheek. Zes weken waren nodig voor de complete verhuizing van „de grootste technisch-wetenschappelijke bibliotheekcollectie van Nederland”.

De BTUD-medewerkster legt uit dat de bibliotheek naast de functie van universiteitsbibliotheek van de TU Delft een landelijke functie heeft voor informatievoorziening voor de technische vakgebieden en natuurwetenschappen. Uniek is de collectie van het Maritiem Informatie Centrum, in 1995 overgekomen naar Delft.

Voorraadkelder
In de 'kelder', niet bereikbaar voor het publiek, staan zo'n 900.000 boeken. Smalle gangen, 50 meter lang, scheiden rijen grote, verrijdbare kasten. Aan het eind van die gang hebben 1.108.000 microfiches een plaats in een metalen kast, hermetisch afgesloten.

Ook gehuisvest op de onderste verdieping is Docutrans. Per dag komen bij de bibliotheek 2000 aanvragen voor informatie binnen, afkomstig van universiteiten, onderzoeksinstellingen, bedrijven en particulieren uit binnen- en buitenland. Docutrans behandelt deze aanvragen.

Voortdurend loopt een ploeg in het enorme boekenmagazijn titels te verzamelen. De stapels boeken op een van de tafels in de scanafdeling groeien. Vier medewerkers zitten achter geautomatiseerde scanapparatuur. Boek open met de juiste pagina's naar boven, en 12 seconden later is de elektronische kopie klaar. De Ruijter: „De klant kan z'n aanvraag krijgen zoals hij het hebben wil, op papier of in elektronische vorm”.

Schatkamer
Tegenhanger van deze moderne techniek is de “Trésor”. In de schatkamer vinden zeldzame, oude, kostbare of kwetsbare boeken een veilig onderkomen, bij een constante temperatuur en luchtvochtigheid. Beheerder K. F. van Eijk blijkt een soepele schatbewaarder. Lezen mag, kopiëren ook. „We hebben in de eerste plaats een gebruikscollectie”. Elk jaar kan hij zijn schat met een tiental titels uitbreiden dankzij een subsidie.

Veel kunst herbergt het nieuwe gebouw nog niet. Volgens De Ruijter wordt er nog naar sponsors gezocht. Architectenbureau Mecanoo combineerde kunst en functionaliteit in de glazen houders voor 2500 tijdschriften.

Via de koffiehoek hebben studenten toegang tot de “Glazen Zaal”. De 300 werkplekken, afgescheiden door houten schotjes, zijn goed bezet. Een verdieping lager ligt de “Rode Zaal”, goed voor nog eens 100 studieplaatsen.

De Ruijter: „De omvang van de studiefaciliteiten hier is uniek, met in totaal 1000 studieplaatsen. Daarvan hebben er 170 een computer met de “Personal Composer”. Eind van het jaar moeten dat er 300 zijn. De Personal Composer hebben we met Hewlett Packard ontwikkeld. Met het pakket hebben de studenten onder meer toegang tot Internet, de bibliotheekcatalogus en MS Office-programma's”. Behalve tot de catalogus van Delft, geeft het zoekprogramma toegang tot de catalogus van de Universiteit van Leuven, twee Amerikaanse bibliotheken en de collectie van IT-bedrijf Lucent Technologies.

Zonneterras
Niet iedereen kan direct zijn weg vinden in die hoeveelheid informatie. De BTUD helpt met informatiebemiddeling maar ook met cursussen over bijvoorbeeld Internet. „Zoeken, laten zoeken en leren zoeken dus”, zegt De Ruijter. De belangstelling voor de cursussen is groot. „Elke maand worden twee Internet-cursussen gegeven, en die zitten steeds vol”.

Volgens De Ruijter zijn zowel personeel als studenten tevreden met het nieuwe onderkomen. Van 'kinderziektes' heeft ze niet gehoord. Met het zonnige weer blijkt het gebouw extra aantrekkelijk. De interesse van de studenten verplaatst zich dan tot boven het maaiveld. Delft is behalve een bibliotheek, een comfortabel zonneterras rijker.