„Pc wordt digitaal
entertainmentcentrum”

Als het bedrijf niet Volkswagen maar Microsoft heet, klopt het verhaal ongeveer. Sinds vorig jaar september, vanaf de introductie van Windows Me, plaatst Microsoft op elke geleverde Windows-computer automatisch en gratis het programma Media Player 7, een digitale tegenhanger van de stereotoren en het tv-meubel. Nu, met Windows XP, levert Microsoft de nieuwste versie ervan, met opzet niet 8 genoemd, maar Media Player voor XP. Reden: deze speeldoos is alleen verkrijgbaar in combinatie met Windows XP. Tegelijkertijd steekt het bedrijf natuurlijk de loftrompet over de ongeëvenaarde mogelijkheden ervan.

Was het daarbij gebleven, dan zou het niet erger zijn dan de eerdere escapades van Microsoft met Internet Explorer, waarmee het bedrijf in de loop van een paar jaar concurrent Netscape terug wist te dringen van een marktaandeel van 90 naar 10 procent. Daarbij heeft Microsoft het nooit zo bont gemaakt dat de gebruiker dringend werd aangeraden om Netscape van de harde schijf te gooien. Dat gebeurt nu wel bij de concurrent van Media Player, RealPlayer, dat op dit moment 92 procent van de Amerikaanse markt voor thuis-pc's in handen heeft.

Bij het installeren van Windows XP meldt de computer: „Er zijn programma's gevonden op de computer die niet compatibel zijn (die niet werken) met Windows XP. Voordat u de upgrade naar Windows XP uitvoert, dient u, indien mogelijk, incompatibele programma's te verwijderen.” RealPlayer staat bij het lijstje te verwijderen software, met de dreiging dat het na installeren van XP misschien niet meer lukt om ze te verwijderen, terwijl RealPlayer dan niet meer zal werken.

De aanhangwagen van Microsoft zit nu dus onlosmakelijk vast aan het besturingssysteem, en het bedrijf dwingt gebruikers andere aanhangers vooraf los te koppelen. Natuurlijk is RealPlayer opnieuw via internet te installeren en achter de aanhanger te koppelen, maar dat kost moeite en (telefoon)tijd en Microsoft beseft uitstekend wat het effect zal zijn.

Wat is er nu zo erg aan deze koppelverkoop? Microsoft roept zichzelf hierbij uit tot de nieuwe mediabaron. Even gemakkelijk als Media Player de meegeleverde negende symfonie van Beethoven afspeelt, brengt Bill Gates popsterren als Britney Spears en Bjork –de aanbiedingen van vandaag– binnen via internet.

Media Player verbindt de gebruiker standaard met WindowsMedia.com, waar een scala aan muziek, film en spel staat te wachten, opgedist volgens de receptuur van Microsoft. Dat het bedrijf daarbij zichzelf spekt, is verdedigbaar; dat het publiek daarbij alleen kan kiezen uit het Microsoft-dieet, is onverteerbaar. In 1997 zei kranten- en mediamagnaat Rupert Murdoch: „Er ontstaat een volledig nieuw distributiekanaal voor nieuws en vermaak. We zullen op onze tenen moeten staan om te zorgen dat Bill Gates niet in elk huis een tolpoort opricht.” Nu, met Windows XP, lijken de tenen van Murdoch te kort om dat te voorkomen.

Koppelverkoop is niet erg bij een reservewiel, wel bij een kinderstoeltje of een autoradio. En het mom van gratis is net zo doorzichtig als bij alle drie-halen-twee-betalen-acties. Wat gratis is, wil je niet altijd hebben.

Gratis is bovendien duur betaald, als het de gebruiker verleidt tot zonde. „De pc wordt een digitaal entertainmentcentrum”, zei Milo Schaap, productmanager Windows van Microsoft, vorige week. De veelbesproken convergentie, de samensmelting tussen pc en tv, is voor de pc al een gepasseerd station: wie een snelle internetverbinding bezit en een dvd-drive, heeft meer vermaak onder handen dan bij een tv met satellietverbinding. Dvd-films bekijken is een kwestie van het schijfje erin leggen, Media Player haalt de bijbehorende informatie via internet op.

Ook op communicatiegebied bevat Windows XP een dubieuze toevoeging: Windows Messenger, software waarmee gebruikers elkaar berichten kunnen toezenden, met elkaar kunnen chatten, spreken en –als ze een camera hebben– elkaar kunnen zien. Uiteraard is deze functie heel nuttig te gebruiken. In de VS kunnen gebruikers van Windows Messenger rechtstreeks vanaf hun pc contact maken met een telefoon om een gesprek te voeren. Het is echter algemeen bekend dat met name het videocontact voornamelijk gebruikt wordt voor erotische 'ontmoetingen'. Door dit soort software standaard in te bouwen, maakt Microsoft de drempel tot de zonde opnieuw lager. Die ervaring –XP is de afkorting van eXPerience– had ons bespaard mogen blijven.