Wetenschap23 oktober 2001

Apenstaartje

Het @ staat nu symbool voor de digitale samenleving, maar kent een eeuwenlange geschiedenis. Vorig jaar ontdekte een Italiaanse student een brief uit 1536 met de tekst: „Een @ met wijn, een dertigste deel van een vat, is 70 tot 80 dukaten waard”. Historici concludeerden daaruit dat @ gebruikt werd als inhouds- of gewichtsmaat, waarbij het teken de afkorting was van amphora, een karaf of kruik.

In het begin van de vorige eeuw kwam @ al voor op toetsenborden van boekhoudmachines, Het werd gebruikt om de prijs per eenheid aan te geven en had dezelfde betekenis als à, in zinnen als: 10 flessen @ ƒ 1,95.

Het @-teken wordt in allerlei landen verschillend uitgesproken. De Taiwanese onderzoekster Karen Chung heeft dat voor 37 talen uitgezocht. Nederlanders spreken vrijwel zonder uitzondering over apenstaart(je), maar ook a-krul en slingeraapje schijnen voor te komen. In het Engels is de uitspraak ”at”, maar andere talen verwijzen vaak naar dieren: rolmops (Tsjechisch en Slowaaks), varkensstaart of slurf-a (Deens), katten- of muizenstaart (Fins), escargot (Frans), slingeraapje (Duits), slak (Hebreeuws, Koreaans), rups (Hongaars), muisteken (Mandarijn), hondje (Russisch) en kattenpoot (Zweeds). Het Afrikaans, Fries en Fins kennen ook de term apenstaartje.

De Spanjaarden en Portugezen spreken @ nog steeds uit als arroba, een inhoudsmaat van 16,1 liter. Uit een oud Spaans-Latijns woordenboek blijkt dat arroba dezelfde betekenis heeft als amphora.