Snelpos en slakpos

Het Afrikaanse woord voor e-mail is e-pos, maar ook het woord snelpos komt voor. Dat legt mooi uit wat e-mail eigenlijk is: snelle post. E-mail of elektronische post lijkt het meest op een kruising tussen de brief en de telefoon. Een elektronisch bericht ziet eruit als een brief, maar verplaatst zich met de snelheid van een telefoonverbinding. In het algemeen arriveren e-mails binnen enkele seconden of minuten op de plaats van bestemming, of dat nu Nieuw-Vennep of Nieuw-Zeeland is. Internetters duiden gewone brieven daarom aan als snail mail, slakkenpost.

Het verzenden van e-mail gebeurt vanuit speciale e-mailprogramma's, die vaak gratis verkrijgbaar zijn. Zo'n programma –het bekendste is Outlook Express van Microsoft– lijkt op een gewone tekstverwerker, maar op de plaats van het briefhoofd vult de gebruiker een of meer e-mailadressen en het onderwerp van het bericht in. Is de brief klaar, dan is een druk op de knop voldoende om het bericht te versturen. Althans, mits de computer verbonden is met internet.

Het e-mailprogramma legt eerst contact met een speciale mailcomputer van de provider, het bedrijf dat de toegang tot internet levert. Deze mailcomputer raadpleegt een andere machine op internet, die een soort adressenboek beheert en uit het e-mailadres afleidt wat de bestemming van het bericht is. Soms passeert het bericht tientallen tussenstations voor het uiteindelijk arriveert bij de provider van de geadresseerde.

De ontvanger krijgt daarna een melding op zijn scherm dat er een nieuw bericht voor hem is. Hij kan de elektronische brief lezen, bewaren, afdrukken, doorsturen naar een ander, of in zijn digitale prullenbak deponeren. De modernere foefjes zijn programma's die de post automatisch sorteren, ongewenste reclame tegenhouden, beveiligen tegen pottenkijkers, of berichten naar keuze voorlezen. Er is ook al e-mail die zichzelf automatisch na tien seconden vernietigt.

E-mail wordt al lang niet meer alleen gebruikt om tekst te verzenden. Een paperclip bij de e-mail symboliseert het gemak waarmee foto's, muziek en filmpjes aan het bericht te koppelen zijn. Datzelfde geldt voor virussen, kleine computerprogramma's die zich tot halverwege de jaren negentig verspreidden via diskettes maar tegenwoordig vooral via e-mail.

Een andere ontwikkeling is de opkomst van webmail, e-mail vanaf een website. Het bekendste is Hotmail, opnieuw van Microsoft. Webmailers gebruiken geen eigen e-mailprogramma maar tikken hun bericht in een invulscherm op een internetpagina. Het voordeel daarvan is dat zij hun post vanaf elke willekeurige internetcomputer kunnen lezen of verzenden. Nadeel is dat de gebruiker de hele tijd met internet verbonden moet blijven om de brievenbus te kunnen doornemen, en dat er allerlei reclames over het scherm komen.

Populair is ook het abonnement op allerlei nieuwtjes via e-mail. Krantenkoppen en filemeldingen, horoscopen en meditaties, beurskoersen en recepten, je kunt het zo gek niet bedenken of het is per snelpost verkrijgbaar.