Hoe de dingen werken

Het verschil tussen een analoog en een digitaal signaal, de werking van een chip, het inwendige van een scanner, de luchtstroom in een straalmotor, de identificatie van verdachten en de bereiding van verschillende producten in een olieraffinaderij. In woord, maar vooral beeld, doet deze nieuwe uitgave van het tijdschrift Natuur & Techniek een boekje open over tal van hedendaagse onderwerpen.

In veel artikelen staan naast de uitleg ook een aantal interessante weetjes vermeld. Het waterleidingnetwerk van New York bijvoorbeeld, bevindt zich op het diepste punt maar liefst 240 meter onder de grond. De 4 kilometer lange Akashi Kaikyo-brug in Japan hangt aan twee 300 meter hoge torens en is bestand tegen aardbevingen tot een kracht van 8,5 op de schaal van Richter.

In het hoofdstuk geneeskunde en wetenschap neemt de auteur de endoscoop onder de loep. Een opengewerkte tekening van de flexibele buis waarmee chirurgen tal van operaties uitvoeren zonder dat ze grote sneden hoeven te maken, geeft meteen inzicht in de werking van hulpmiddel. Optische vezels zo dun als een mensenhaar geleiden licht naar de plaats van operatie of sturen het beeld terug naar een beeldscherm. Via andere kabeltjes bedienen artsen de minuscule tangen en scharen, besturen de endoscoop of voegen water toe om het operatiegebied schoon te houden. Een flexibel omhulsel houdt de kabels bij elkaar.

Het boek geeft een compacte en heldere uitleg over tal van vrij willekeurig gekozen onderwerpen en is rijk geïllustreerd met driedimensionale en opengewerkte tekeningen. De artikelen, die elk een dubbele pagina in beslag nemen, zijn gegroepeerd in de hoofdstukken stad en huis, communicatie en vrije tijd, vervoermiddelen, misdaad en veiligheid, kracht en industrie, geneeskunde en wetenschap en het heelal.

Kennisgat
De schrijvers zijn niet benauwd om ingewikkelde zaken als deeltjesversnellers of het Humaan Genoom Project bij de horens te vatten, maar verwachten wel redelijk wat parate kennis. Een verklarende woordenlijst, van aantrekkingskracht tot zwaartepunt, en de geïllustreerde uitleg van natuurkundige principes als isotoop, elektromotor en hefboom in een notendop moeten dat kennisgat vullen. Een pagina zinvolle internetadressen op het gebied van wetenschap en techniek die uitnodigen tot verdere kennisvergroting draagt er mede aan bij dat Natuur & Techniek erin is geslaagd een aantrekkelijk en leerzaam boek op de markt te brengen voor nieuwsgierige mensen.

”Hoe de dingen werken”, door Michael Wright en Mukul Patel; uitg. Uniepers in samenwerking met Natuur & Techniek, Amsterdam, 2001; ISBN 90 6825 271 2; 288 blz.; € 31,35 (ƒ 69,-).