Wetenschap 16 oktober 2001

Oorlog over de rug van de ”Carl Vinson”

De Amerikanen voeren de oorlog tegen Afghanistan vanaf carriers, de grootste marineschepen ter wereld. De varende bakbeesten staan propvol peperdure vliegtuigen en gevaarlijke wapens. Vliegtuigen lanceren gaat gepaard met grof geweld. Om over het landen maar niet te spreken. Welkom aan boord van de ”USS Carl Vinson”.

Zwermen F-14's en F-18's schieten als roofvogels van het dek. Bommen bungelen onder hun vleugels. Na uren keren de gevechtsvliegtuigen terug. De haak grijpt een kabel. Van 230 kilometer per uur naar niets in 3 seconden.

Amerika's favoriete carrier” is de bijnaam van het vliegdekschip. Over de rug van de Carl Vinson voert Amerika strijd tegen Afghanistan. De carrier heeft zeventig vliegtuigen en bijna 6000 opvarenden aan boord. Een varend flatgebouw met een compleet vliegveld op het dak.

En dan te bedenken dat het Pentagon nog drie andere vliegdekschepen in de Arabische Zee heeft: de ”Enterprise”, de ”Kitty Hawk” en de ”Theodore Roosevelt”. Met de wapenplatforms kunnen de VS waar ook ter wereld, onafhankelijk van wie of wat dan ook, te allen tijde ingrijpen.

Toren
Het enorme schip, met een waterverplaatsing van 95.000 ton, is nauwelijks in getallen te vangen. Van kiel naar mast meet de Vinson ruim 74 meter, vergelijkbaar met de Cuneratoren in Rhenen. Het vliegdek heeft de afmetingen van 334 bij 78 meter en is uitgerust met vier startbanen en een landingsbaan.

Hoe gaat een lancering in zijn werk? De lanceerstang die aan het neuswiel van een F-14 Tomcat zit, wordt aan het katapultblok gekoppeld. Vlak onder het dek wordt de katapult met samengeperste stoom gespannen. Per schot verbruikt het apparaat 1200 liter water. De katapult zou een volledig beladen vrachtwagen maar liefst 2 kilometer weg kunnen slingeren.

Achter het toestel komt de ”jet blast defector” omhoog uit het dek. De schuin opstaande schutting keert de gloeiendhete uitlaatgassen. De motoren van de jet gaan op vol. De naverbranders spuwen vuur. De Tomcat, met een startgewicht van bijna 34 ton, wordt bij zijn neuswiel gegrepen en met een oorverdovend geraas van het dek geslingerd. Een wit stoomspoor markeert de 100 meter dek waar de kist zojuist met een snelheid van 250 kilometer per uur vertrok. Binnen enkele seconden. Puur bruut geweld.

Landen is zo mogelijk nog spectaculairder. Met een haak onder zijn toestel moet de piloot een van de vier over het dek gespannen staalkabels, 3,5 centimeter dik, zien te vangen. Hij krijgt daarbij via de radio aanwijzingen van ervaren collega's en hulp via lampen die aangeven of het toestel te hoog, te laag of precies goed zit.

De wielen van de Tomcat raken het deinende dek van de Carl Vinson met een snelheid van 230 kilometer per uur. Er is 120 meter baan voor de neus, te weinig om het loodzware toestel op eigen kracht tot staan te brengen. Daarvoor dienen de kabels. Na een korte ruk staat het toestel stil. Mist een vlieger de kabel, dan moet hij met zijn kist op volle snelheid door en het nog een keer proberen.

Mierenhoop
De scheepsbevolking slaapt, werkt en eet op volle zee. In een oorlogsritme van twaalf uur op, twaalf uur af. Conditie opbouwen gaat vanzelf. Wie van voor naar achter door het schip loopt, is zeker een halfuur onderweg. De twintig dekken van het schip zijn onderling via smalle trapjes bereikbaar. Het gros van de bemanning ziet nooit het daglicht.

Het dek van de USS Carl Vinson heeft veel weg van een krioelende mierenhoop. De mannen aan dek („het gevaarlijkste voetbalveld ter wereld”) dragen vestjes met alle kleuren van de regenboog. De kleur geeft hun taak aan. Geel dirigeert vliegtuigen naar hun plek, bruin parkeert de toestellen en sjort ze vast, groen staat voor sleutelaars, rood voor wapens, paars tankt de toestellen af en de mannen met een wit hesje zorgen voor de veiligheid.

Het vliegtuigpersoneel heeft de bijna zeventig vliegtuigen van de Air Wing Eleven onder zijn hoede. Het grootste deel (46 van de 70 vliegtuigen) betreft F-14 Tomcats en F-18 Hornets, die dag en nacht vijandelijke doelen kunnen bombarderen. Verder zijn er tankvliegtuigen (S-3 Vikings) en vliegtuigen vol met elektronica om de radar van de vijand te storen en aanvallers op te sporen (EA-6 Prowlers en E-2 Hawkeyes). Voor aan- en afvoer van mensen en klein materieel zorgen de C-2A Greyhounds. Een SH-60 Seahawk-helikopter hangt tijdens missies constant in de lucht om zonodig piloten uit gecrashte vliegtuigen te redden.

R. Pasterkamp

Interessante sites:
Amerikaanse marine

Amerikaanse vliegdekschepen

USS Carl Vinson