Wetenschap11 september 2001

”Red het Great Barrier Reef”

Terwijl we ons op de stroming laten drijven, pakt ze mijn hand en wijst naar een plek voor ons. Ik zie een mooi visje dat druk doende is iets te rangschikken op de bodem. Door mijn duikbril kijk ik Alison vragend aan. Dat mag ik doen, want ik duik hier voor de tweede keer en zij is al tien jaar dagelijks bezig met het wel en wee van de koraalriffen van het Great Barrier Reef in Australië.

Omdat we onder water niet kunnen praten, heeft ze een watervast schrijfplankje bij zich waarop ze de namen van koralen en vissen die we zien voor me opschrijft. Binnen een mum van tijd is dat volgeschreven. Ik kijk mijn ogen uit. Wat een rijkdom aan kleuren, vormen en beweging. ”Farming fish”, schrijft ze op. Ik kijk ongelovig; zijn er dan ook vissen die aan landbouw doen? Later vertelt ze me dat deze vis inderdaad een eigen veldje verzorgt. De vis verwijdert voortdurend vuil en slib om zo een maximale algengroei mogelijk te maken. Het veldje malse algen wordt tevens fanatiek verdedigd. We zagen echter een keer hoe een school gekleurde papegaaivissen zich met z'n allen op zo'n veldje te goed deed. Hier was geen verdedigen aan! En zo draagt de farming fish ongewild bij aan het grotere geheel van dit koraalrif.

Het Great Barrier Reef in Australië is het grootste koraalrif ter wereld. Het is tien keer zo groot als Nederland. Het is door de Unesco op de Werelderfgoedlijst geplaatst. De inkomsten uit toerisme in het gebied worden geschat op 1,5 miljard gulden per jaar. Er is al 25 jaar een professionele beheersinstantie en Australië is voorloper op het gebied van koraalonderzoek en -beheer. Je zou dus denken dat het hier wel goed zat met de natuur. Maar helaas is het tegendeel waar.

Slechts 4,5 procent van dit enorme natuurgebied heeft een volledig beschermde status. De garnalenvisserij heeft dus nagenoeg vrij spel en de gevolgen zijn enorm. Zo sterven er elk jaar miljoenen vissen en andere zeedieren die rond het koraal leven als nutteloze bijvangst in de netten van de garnalenvissers. Het gewicht van deze dodelijke bijvangst is gelijk aan 40.000 auto's per jaar. Bovendien wordt de bodem zwaar beschadigd door de terugkerende sleepnetten.

Ook de sportvisserij haalt schitterende dieren weg uit gebieden die eigenlijk alleen geschikt zijn voor natuurvriendelijk duiken en snorkelen. En ten slotte hebben de koralen te lijden van mest en slib dat de rivieren aanvoeren.

Het Wereld Natuur Fonds wil af van die 4,5 procent en vindt dat het merendeel van dit mondiale natuurgebied een strikte bescherming moet krijgen. De Australische overheid bereidt een nieuw besluit voor over de strikt beschermde zones. Omdat er zo veel op het spel staat, vraagt het Wereld Natuur Fonds uw steun. Als genoeg mensen van buiten Australië ook hun stem laten horen, zal dat de besluitvorming over beschermde 'green zones' zeker ten goede komen.

Carel Drijver, Wereld Natuur Fonds