Luchtig textiel toch waterdicht
Door S. M. de Bruijn
Een regenjas is geen pretje. Het meeste water blijft weliswaar buiten, maar aan de binnenkant kan de luchtvochtigheid flink oplopen, en dat niet alleen onder de oksels en tussen de schouderbladen. TNO's 'intelligente' textiel betekent echter een revolutie voor het windjack: waterdicht als het regent, maar tussen de buien door lekker luchtig.
Moderne regenjassen zijn al een hele verbetering vergeleken met de klassieke 'oliejassen' –destijds alleen verkrijgbaar in hardgeel en knaloranje– waarvan de broek nog rechtop bleef staan als je hem uitgedaan had. Toch mist ook de nieuwere regenkleding een belangrijke eigenschap: het ademt niet of nauwelijks. Een alternatief is een regenjas waar in het textiel een dunne dampdoorlatende folie is verwerkt, zoals Sympatex of Gore-Tex. Zo'n jas is goed water- en winddicht, maar er kan toch waterdamp naar buiten.
Het textiel dat TNO in samenwerking met de Textiel Research Vereniging ”De Voorzorg” ontwikkelt, pakt het slimmer aan. „Je kunt spreken over een nieuwe generatie textiel”, zegt A. Luiken, projectleider textielonderzoek bij TNO-Industrie in Enschede. „Jassen van Sympatex of Gore-Tex zijn winddicht, maar hebben een mechanisme waardoor ze toch een beetje ademen. Ons textiel is echter helemaal niet winddicht en ik schat dat het zeker tien keer zoveel waterdamp doorlaat. Alsof je een deur ópendoet, vergeleken met het kiertje onder de deur.”
Plantensproeier
Luiken pakt een plantensproeier en maakt een stuk groen textiel dat in een metalen raam gespannen is, kleddernat. Het doek is zo dun als een zomers overhemd, maar de achterkant blijft droog. „Het principe van het nieuwe textiel –een naam is nog niet bedacht– is dat op de kruispunten van de vezels een polymeer is aangebracht. Zodra de stof nat wordt, zwelt die polymeer op en sluit de openingen in het textiel af zodat het doek waterdicht is.”
'Waterdicht' betekent wel iets anders dan bij echte regenkleding, geeft hij toe. „We testen dat door een waterkolom op het textiel te zetten en te meten bij welke hoogte het water door de stof of de naden heen drupt. Echte regenjassen kunnen een waterkolom van 10 of meer meter verdragen, bij deze stof is dat 50 tot 100 centimeter.” Om de waterdichtheid van het nieuwe textiel verder te verhogen, overweegt Luiken nog een hydrofobe coating toe te passen –zodat de waterdruppels eraf rollen– en een dun drooghoudend laagje aan de achterkant te bevestigen. De stof moet wel luchtig blijven. Luiken demonstreert de vinding met polyesterdoek, maar de polymeer is ook te combineren met polyester/katoenmengingen of puur katoen.
In natte toestand is het textiel niet alleen waterdicht, maar ook winddicht. Het droogt echter weer snel, de polymeer krimpt en daarna is het even winddoorlatend als tevoren, met openingen van enkele honderden micrometer (duizendste millimeter). „Er passeert 1000 liter lucht per vierkante meter per seconde het doek.” De natte jas draperen over de fiets of binnenstebuiten aan de kapstok hangen, is dus niet meer nodig. „We verwachten vooral belangstelling van buitensporters en fietsers. Deze stof moet volgend jaar op de markt komen.”
Dit is het eerste artikel in een korte serie over intelligent textiel.
