Wetenschap 15 mei 2001

„Ster heeft planeet verzwolgen”

Een groep Zwitserse en Spaanse sterrenkundigen heeft bewijzen gevonden dat een ster die naar astronomische maatstaven dicht bij de zon staat een van zijn planeten heeft opgeslokt. Het gaat om de ster HD 82943, een kleine ster in het sterrenbeeld Waterslang (Hydra), die zich op een afstand van 78 lichtjaar van de zon bevindt. Een lichtjaar is bijna 9500 miljard kilometer, de afstand die het licht in een jaar tijd aflegt. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen vorige week in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

HD 82943 is iets groter en zwaarder dan de zon. Op korte afstand van de ster cirkelen ten minste twee planeten. De ene planeet is 2,2 keer zo groot als Jupiter, de andere is iets kleiner dan deze grootste planeet van ons zonnestelsel.

Metingen met een spectrograaf laten zien dat in de ster het element lithium-6 voorkomt, een stof die astronomen nooit aantreffen in een ster van die afmetingen. Een spectograaf is een instrument dat licht ontrafelt, waardoor te zien is uit welke elementen –waterstof, helium, lithium– een ster of een ander object aan de sterrenhemel bestaat.

Een mogelijke verklaring voor de aanwezigheid van lithium-6 in HD 82943 is dat de ster een van zijn planeten heeft verzwolgen. Lithium-6 komt voor in elke planeet. Op grond van de hoeveelheid lithium-6 die ze hebben aangetoond, vermoeden de astronomen dat het gaat om een gasvormige planeet met twee keer de afmetingen van Jupiter of een rotsachtige planeet die drie keer zo groot was als de aarde.

De eerste planeten buiten ons zonnestelsel zijn in 1992 ontdekt. Sinds die tijd zijn er meer dan zestig ontdekt.