De sterrenhemel in mei

De nevel die veel weg heeft van de kop van een zeepaardje, staat in het sterrenbeeld Orion. De nevel, ook wel bekend als Barnard 33, is een donkere wolk van gas en stof die afsteekt tegen de heldere nevel IC 434 en is net onder de ster Alnitak te vinden, de meest linkse van de drie sterren van de riem van Orion, die het sterrenbeeld zo herkenbaar maken.

De wolk is een van de meest gefotografeerde hemelobjecten. En ze is nog steeds populair, want een meerderheid van zo'n 5000 internetstemmers koos er afgelopen jaar voor dat de HST voor zijn elfde verjaardag een foto van deze bijzondere nevel zou maken.

Hubble heeft overigens een enorme prestatie geleverd en heeft ondanks alle technische problemen veel bijgedragen aan de astronomie. In de elf jaar dat Hubble nu in de ruimte is, draaide hij namelijk 60.000 keer rond de aarde, reisde 2,6 miljard kilometer, maakte 400.000 opnamen, nam 15.000 astronomische objecten waar en stuurde ruimt 10 terabytes (10 miljoen megabytes) aan gegevens naar de aarde. Het resultaat: 11.000 wetenschappelijke onderzoeksverslagen over zwarte gaten, exploderende sterren, nieuwe planeten en uit elkaar vallende kometen.

Details Mars
De interessantste planeet voor amateur-waarnemers is deze maand Mars. De rode planeet is weer zo groot dat met een kleine telescoop details op het oppervlak zijn waar te nemen. Mars is vanaf laat in de avond een groot deel van de nacht in het zuidoosten te zien en staat in het westelijk deel van het sterrenbeeld Boogschutter. Het ruimtevaartuig Odyssey, dat op weg is naar deze planeet, stuurde afgelopen week overigens zeldzame opnamen van planeet aarde met haar begeleider maan naar 'huis' (www.jpl.nasa.gov/pictures/odyssey).

De ”morgenster” Venus is voor opkomst van de zon boven de oostelijke horizon te zien. Erg hoog komt de heldere planeet niet. Venus staat heel mei in het sterrenbeeld Vissen. Bijzonder is dat Venus op 19 mei met een klein beetje speurwerk overdag is te zien met een verrekijker. De planeet staat rond 11.00 uur enkele graden boven de maansikkel.

Voor de andere goed zichtbare planeten is het wachten op de avondschemering. Het vizier moet voor Mercurius, Saturnus en Jupiter op het westen worden gericht. Mercurius staat 's avonds in het west(noordwest)en, laag boven de horizon, eerst in Ram, later in Stier.

Saturnus is alleen aan het begin van de maand nog te zien, om daarna in de gloed van de avondzon te verdwijnen. Voor Jupiter geldt hetzelfde, al blijft deze planeet tot later in de maand zichtbaar.

Samenstanden
Er zijn in mei een paar samenstanden van deze planeten te zien. Zo staat Mercurius op de avond van 7 mei na het donker worden vlak boven Saturnus aan de westelijke hemelhelft. De conjunctie –laag boven de horizon– is niet zonder verrekijker te zien. Op 16 mei gebeurt iets vergelijkbaars. Dan staat Mercurius net boven de heldere Jupiter.