Muizenval

Een paar valletjes plaatsen is de enige optie. Een blokje kaas of spek is het meest gebruikte lokaas om muizen ertussen te nemen. Pindakaas werkt nog beter, beweren Amerikaanse muizenvallenverkopers. En zij kunnen het weten, ongedierte is in Amerika een nog groter probleem dan in Europa. Het kost de muis moeite het laagje plakkerige pindakaas van de val af te snoepen, daardoor neemt de kans toe dat de val afgaat.

Dé uitvinder van de muizenval is niet bekend. Er zijn vallen in allerlei soorten en maten en ze werken volgens verschillende principes. Het succes van een muizenval hangt niet alleen af van het apparaat zelf, maar ook van de plaats waar het wordt neergezet. Muizenvallen die evenwijdig langs de muur zijn geplaatst, hebben het meeste effect.

De bekendste muizenval is de slagval, een uitvinding van de Canadees James C. Doust, die er in 1920 patent op heeft gekregen. Het uiterlijk van zijn val is in de loop van de tijd nauwelijks gewijzigd.

Kaasgeur
Het belangrijkste onderdeel van de slagval is een sterke veer die onder druk staat. Bij het spannen van de val wordt de veer nog een halve slag opgewonden. Een ijzeren staafje houdt de hamer en de veer op hun plaats en staat in verbinding met het plateautje met het lokaas. Als de muis van het aas snoept, duwt hij het plateautje naar beneden waardoor het ijzeren staafje losschiet. Op hetzelfde moment duwt de veer met een enorme kracht de hamer naar beneden. Die brengt de muis een dodelijke slag toe.

De goedkoopste slagval heeft een houten plankje als ondergrond. Plastic vallen –afwasbaar, dus hygiënischer maar ook duurder– doen tegenwoordig langzaam maar zeker hun intrede in het huishouden. Een muizenval met ingebouwde kaasgeur moet ervoor zorgen dat muizen de weg naar de val nog beter weten te vinden.

Levend vangen
Muizen levend vangen is een iets minder gewelddadige manier om een einde te maken aan de plaag, al blijft het een probleem wat er daarna met de knaagdiertjes moet gebeuren. Loslaten heeft weinig zin, tenzij dat minstens een kilometer van huis gebeurt. Levend vangen is steeds meer in opkomst. Vooral Amerikanen maken veel gebruik van automatische vallen waarbij de muizen in een kooitje terechtkomen.

Een in de Verenigde Staten veel gebruikte automatische val is de Kness Ketch-all. De uitvinder is Austin Kness, die halverwege de jaren dertig conciërge van een school was waar een muizenplaag heerste. Kness kreeg genoeg van het steeds opnieuw vallen zetten en legen en bouwde een olievat om tot een val waar verscheidene muizen tegelijk in passen. De eerste nacht dat hij het apparaat uittestte, liepen vijf muizen in zijn val. Kness startte een bedrijf, de Kness Company, dat vandaag de dag is uitgegroeid tot een bedrijf met vijftig werknemers.

De huidige Kness Ketch-all bestaat uit een vierkant metalen kistje met een opening. Als de muis door de opening naarbinnen gaat, stapt hij op een plateau en zet een veer in werking. Het dier wordt gelanceerd en valt in een ruimte waar het niet uit kan. Als de muis is weggeschoten, draait een nieuw plateau voor en is de val weer klaar voor gebruik. Een val biedt plaats aan ongeveer vijftien muizen.

Een variant op de Kness Ketch-all is een kooi waarbij de muis in een fuik loopt en via een klepmechanisme in een kooitje terechtkomt. Een automatische val met wipwap die minder diervriendelijk is, is de Mousecatcher. Het apparaat bestaat uit een met water gevulde emmer met daarop een soort wipwap. Op het deel van de wipwap dat boven het water hangt, kan een stukje kaas worden bevestigd. De muis loopt over het plankje naar de kaas. Als de plank over zijn zwaartepunt heen is, kantelt de wipwap en plonst het diertje het water in en verdrinkt. De plank kantelt weer terug en de val is meteen weer klaar voor gebruik.

Kleefstof
De zoektocht naar een diervriendelijke muizenval is nog lang niet ten einde. Eerder deze maand, tijdens een uitvindersbeurs in Genève, presenteerde de Ier Micheal Lynch de Rat Pack. De val bestaat uit een papieren tube met daarin een zakje kleverige vloeistof. Zodra de muis in de kleefstof bijt, blijft hij vastzitten. Hij stikt binnen een paar tellen, aldus de uitvinder. Voordeel is dat het knaagdier zich in de tube bevindt, die in zijn geheel wordt weggegooid. De muizenvanger houdt zijn handen schoon.