Aviodome verhuist naar Lelystad

Voor de aanschaf van vier grote museumstukken, die in totaal 2,5 miljoen gulden kosten, is begroot dat bedrijven en particulieren daarvoor in de buidel tasten. Hiertoe is Aviodome eind vorige maand zijn eerste grote publieksactie gestart. Tot 25 augustus 2001 wordt het Nederlandse publiek warm gemaakt om geld te doneren voor het overbrengen van een Lockheed Constellation vanuit de Verenigde Staten. Hiermee is een bedrag van 650.000 gulden gemoeid. Daarna zet het museum drie sponsoracties op touw die bij elkaar nog eens 1,85 miljoen gulden in het laatje moeten brengen.

Actie twee om het themapark in te richten, staat in het teken van de herbouw van het stationsgebouw van Schiphol uit 1928. In dit historische gebouw wordt het kenniscentrum van het museumpark ondergebracht, zoals de Nationale Lucht- en Ruimtevaart Bibliotheek, de Aviodome-archieven en het Fokker-archief. Dit kenniscentrum wordt het centrale punt in Nederland voor alle (historische) luchtvaartinformatie en wordt voor het publiek toegankelijk. Iedereen kan hier terecht voor het opzoeken van technische informatie of het inzien van een van de duizenden boeken en 40.000 banden met informatie. Acties drie en vier behelzen de aankoop van een Douglas DC-8 straalverkeersvliegtuig en de aanschaf van objecten die het themapark moeten aankleden.

„Beste driemotorige”
De Constellation die Aviodome in het NLTP wil plaatsen, staat op het vliegveld Avra Valley in de staat Arizona. Het toestel is ooit gekocht door de Stichting Constellation Nederland (SCN) en is „om niet” overgedragen aan Aviodome. Peter van de Noort van het luchtvaartmuseum: „De SCN heeft de financiën nooit rond gekregen om het vliegtuig naar ons land te halen en moest van tijd tot tijd zelfs onderdelen van het toestel verkopen om het stallingsgeld te kunnen betalen. Wij denken met een groots opgezette publieksactie (”Connie's Comeback”) de overtocht wel te kunnen financieren en daarom heeft de SCN het toestel vorige week officieel aan ons overgedragen. Hierbij zijn we met de SCN wel verplichtingen aangegaan. Die komen er in het kort op neer dat wij de Constellation tot vliegwaardige staat opknappen (een team van tien man werkt daar vijf maanden aan), verzekeren, naar Nederland over laten vliegen en uiteindelijk in het themapark voor het nageslacht bewaren.”

Vliegwaardig maken houdt in dit geval onder meer in dat er een vierde motor op de kop moet worden getikt, want de Connie heeft er nog maar drie. Nu stond het toestel in de jaren vijftig wel bekend als het „beste driemotorige vliegtuig wereld”, maar dat was vanwege het feit dat er tijdens de vlucht regelmatig een motor uitviel. Uiteraard mag het toestel alleen op vier motoren de plas over. Van de Noort: „Zo'n motor kost ongeveer 60.000 gulden en daar zijn we naarstig naar op zoek. Als kopen niet lukt, Connie-motoren zijn erg schaars, kunnen we er waarschijnlijk één lenen van een organisatie in Amerika die nog met een Constellation vliegt.”

Vooruitstrevend
Met de omvorming van museum naar themapark gaat Aviodome vooruitstrevend door op de acht jaar geleden ingeslagen weg van een nieuwe manier van exposeren. Van de Noort: „Indertijd zijn we overgegaan van de opstelling van bijvoorbeeld een Fokker C-5 met een bordje ervoor, tot het tonen van dit vliegtuig in een diorama, dat wil zeggen in een breder geheel. Het toestel werd neergezet op een nagebouwd militair vliegveld, waarbij ook informatie werd gegeven over onder meer de techniek en de mobilisatietijd. Deze opzet van het museum wordt in het themapark verder uitgebreid. Historische vliegtuigen worden zo veel mogelijk in hun maatschappelijke context getoond.”

Het stationsgebouw van Schiphol vormt op zichzelf ook een diorama. Het gebouw zal het vertrekpunt zijn voor rondvluchten met historische vliegtuigen. Meer dynamiek en meer attracties zijn de sleutelbegrippen bij de inrichting van het luchtvaartpark. Behalve met het museum en het kenniscentrum wordt het NLTP uitgerust met een operationele hangar, een aerotheater, infrastructurele voorzieningen en horeca- en congresfaciliteiten. Deze zes modules zullen volgens Aviodome niet tot een pretpark leiden. De ideële doelstelling van het museum –het beheren, behouden en tentoonstellen van de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis– blijft vooropstaan. Om de continuïteit van het feitelijke museum te waarborgen en de exploitatie dekkend te houden, zijn commerciële activiteiten echter wel noodzakelijk.

Techniek speelt de boventoon in de operationele hangar. Hier worden ruimten ingericht waarin aan vliegtuigen gesleuteld wordt. Zo zal het publiek er de restauratie van een vleugel van een oude Fokker F.7a kunnen volgen zonder de technici in hun werk te hinderen. Verenigingen van historische vliegtuigen kunnen in de hangar hun vloot stallen en onderhouden. De Douglas DC-2 Uiver, die Aviodome in 1999 al met steun van het Nederlandse publiek naar Nederland haalde, krijgt hier ook een plaats. Het toestel staat nu in de zogenoemde Uiverdome op Lelystad.

Boete
Of alle plannen op de gewenste termijn gerealiseerd kunnen worden, hangt van zowel overheidsinstanties, bedrijven als particulieren af. Van de Noort: „Wat dat betreft gaan we twee spannende jaren tegemoet. Omdat we inmiddels toezeggingen voor zo'n 25 miljoen gulden binnen hebben, komen we nu met de definitieve plannen naar buiten. Maar voor de andere helft is het zeker nog geen gelopen zaak. Van de rijksoverheid krijgen we vooralsnog geen subsidie. De Raad voor Cultuur heeft daartoe vorig jaar een negatief advies aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen uitgebracht. We wilden daartegen in beroep gaan, maar later bleek ons dat er een Europese culturele subsidiepot is waaruit we mogelijk kunnen putten. Hierbij gaat het om een bedrag van 8 miljoen gulden.”

Hoewel de Nederlandse regering de buidel officieel dichthoudt, heeft Aviodome wel uitzicht op een bijdrage van 5 miljoen gulden van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Onder voorwaarde dat luchthaven Schiphol een boete betaalt. „Dat was leuk om te horen”, zegt Van de Noort. In zijn stem klinkt nog steeds verbazing over dit bericht, dat hij enkele weken geleden vernam. „Schiphol heeft van minister Netelenbos een boete van 5 miljoen gekregen vanwege overschrijding van de geluidsnormen in 2000. Als de luchthaven die boete betaalt, geeft Netelenbos het bedrag aan Aviodome als bijdrage voor het themapark. We moeten afwachten of dit doorgaat, want Schiphol is tegen de boete in beroep gegaan.”

Bezoekers
Behalve zorgen om de financiën rond te krijgen, heeft Aviodome nog andere sores. En wel om de verminderde belangstelling die het museum op Schiphol nu al ondervindt van de verhuisplannen. Van de Noort: „We krijgen telefoontjes van mensen die zich afvragen of we nog wel open zijn. Het aantal bezoekers op Schiphol neemt zelfs al af. Blijkbaar denkt het publiek dat we hier al gesloten zijn. Wil je de lezers alstublieft duidelijk maken dat we op Schiphol nog tot begin 2003 open zijn?”

Informatie over de publieksacties: Aviodome, tel. 020-4068000.

www.aviodome.nl