Wetenschap27 maart 2001

Pakketpost
per telefoon

SMS, WAP, GPRS, UMTS, i-mode, FOMA – wie kan er nog een touw aan vastknopen?

Elke mobiele telefoon is tegenwoordig geschikt om korte tekstboodschappen te versturen naar andere telefoons. Hoe onhandig het tikken op zo'n toetsenbord ook is, die Short Messaging Service (SMS) is vooral bij de jeugd erg populair.

Veel toestellen kunnen tegenwoordig ook eenvoudige internetpagina's lezen. Dat zijn WAP-sites, 'afgeslankte' websites die speciaal geschikt gemaakt zijn voor de mobiele telefoon. WAP is de afkorting van Wireless Application Protocol. WAP-sites bevatten vooral tekst, maar er zijn ook eenvoudige plaatjes te zien.

Om een WAP-site te kunnen zien op de telefoon moet de gebruiker eerst bellen naar de telecomprovider, bijvoorbeeld KPN. Dat contact verloopt traag, omdat de gsm-techniek geen snellere verbinding kan leveren dan 9,6 kilobit per seconde (kbps). Ter vergelijking: een ISDN-modem werkt met 64 kbps.

KPN experimenteert al met de volgende techniek, GPRS, waarmee de snelheid van mobiele telefoons in de buurt komt van ISDN. GPRS is de afkorting van General Packet Radio Service, een dienst waarbij de abonnee permanent verbinding heeft met internet. De gebruiker betaalt niet de belminuten, zoals bij gsm, maar alleen de pakketjes informatie die hij afneemt. Net als bij elektriciteit: het is altijd beschikbaar, maar je betaalt het verbruik. Wappen via GPRS is daarom aantrekkelijker dan via gsm: de beller hoeft niet eerst verbinding te maken en het transport van gegevens gaat een stuk sneller.

GPRS is in theorie mogelijk met een snelheid van 170 kbps, maar KPN begint met 20 tot 30 kbps. Deutsche Telekom levert sinds februari GPRS met 56 kbps. Gebruikers betalen daarvoor 19 gulden per maand en 18 gulden per verzonden megabyte. Een telefoonnummer op een WAP-site zoeken via GPRS kost 16 kilobyte, ofwel 30 cent. KPN heeft nog geen tarieven vastgesteld.

Het zo succesvolle i-mode in Japan werkt met een lage snelheid, 9,6 kbps, maar wel met de 'pakketjestechniek'. De abonnees betalen 6 gulden per maand en 48 gulden per megabyte. Geld overboeken kost ƒ 1,20, een telefoonnummer opvragen 70 cent en een willekeurig plaatje op het scherm halen 15 cent. In tegenstelling tot WAP hoeven internetpagina's niet allerlei ingewikkelde bewerkingen te ondergaan om ze geschikt te maken voor i-mode.

De volgende stap is UMTS, Universal Mobile Telecommunications System, het systeem waarvoor telecombedrijven vorig jaar miljarden neertelden. UMTS vereist een volledig nieuw zendsysteem, zodat het op zijn vroegst eind 2002 in Nederland beschikbaar is. UMTS werkt met 384 kbps, zes keer ISDN-snelheid, maar in een later stadium zelfs met 2000 kpbs. Japan begint er over twee maanden al mee, met een dienst die FOMA heet: Freedom Of Mobile multimedia Access.