Wetenschap 20 maart 2001

Onprettige gedachten
zijn uit te bannen

Mensen kunnen tot op zekere hoogte zelf kiezen of ze iets willen vergeten of onthouden.

Amerikaanse psychologen van de universiteit van Oregon merkten op dat mensen die bewust proberen bepaalde gedachten te verdringen, later moeite hebben om ze op te roepen. Zelfs als ze geld krijgen voor een goed antwoord kunnen ze de informatie niet meer terughalen. De herinneringen zijn nog wel ergens in de hersenen opgeslagen, maar ze zijn moeilijk op te roepen, melden de onderzoekers. Ze publiceerden hun bevindingen afgelopen week in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

Hoe groter het aantal pogingen om een gedachte uit te bannen, des te groter is de kans dat deze in de toekomst niet meer terug is te roepen. Dat gaat in tegen de gangbare gedachtegang dat door te herhalen dingen juist gemakkelijker te onthouden zijn.

Het verklaart dat slachtoffers van seksueel geweld de herinneringen daaraan eerder uit kunnen bannen als de dader een familielid is. In dat geval worden ze regelmatig met de dader geconfronteerd en zullen ze vaker pogingen ondernemen om de onaangename herinneringen te vergeten, aldus de onderzoekers.

De wetenschappers verwachten dat het onderzoek perspectief biedt om mensen te helpen verdrongen herinneringen op te roepen. Ook verwachten ze op termijn meer te weten te komen over de werking van selectief geheugenverlies.

De test is gebaseerd op eenvoudige groepen woorden waar geen emotionele waarde aan verbonden is. Daarom waarschuwen de onderzoekers dat voorzichtigheid geboden blijft met het trekken van conclusies bij slachtoffers met traumatische ervaringen die aan selectief geheugenverlies lijden.