Wetenschap16 januari 2001

Microchip voor opsporing
in noodsituaties

Door W. J. Eradus
Het is hartje zomer. Bijna alle kinderen lopen met een merkwaardig soort polshorloge om. Het heeft geen display, maar wel een streepjescode en op het riempje het woord Parkwatch. Bij een kiosk staan enkele ouders te kijken naar een groot beeldscherm waar allemaal stipjes op bewegen. We zijn in Hyland Hills Water World, een modern Amerikaans themapark in de buurt van Denver, en en zien een sterk staaltje van elektronische kinderoppas.

Een van de ouders vertelt: „Je hebt hierdoor meer vrijheid en flexibiliteit. De kinderen kunnen overal heen waar ze willen, en je raakt ze nooit kwijt, ook niet in dit heuvelachtige terrein. Het huren van zo'n horloge kost 2 tot 3 dollar per dag, maar die veiligheid is het ons zeker waard.”

Toch is dat veilige gevoel verraderlijk. Want onder water werkt het Parkwatch-horloge niet. En er is hier heel wat water, want deze vloeistof is juist het thema van het park. Het systeem werkt met een 14-tal strategisch opgestelde antennemasten, die de zwakke signalen van de Parkwatch-horloges opvangen. Door deze signalen onderling in fase te vergelijken onstaat een soort stereo-effect: je kunt uitrekenen uit welke richting de piepjes komen en door een kruispeiling ook de positie zelf vaststellen, met een nauwkeurigheid van ongeveer 3 meter.

Opstap
Een leuke toepassing, die de opstap vormt naar een veel grootschaliger systeem, dat in principe iedereen, waar dan ook, met een griezelige nauwkeurigheid kan lokaliseren. Er is ook al een naam voor bedacht: Digital Angel, ofwel digitale 'beschermengel'. Eind oktober vorig jaar is het systeem voor het eerst gedemonstreerd.

Het idee is gebaseerd op een draagbare microchip. Deze chip kan biologische gegevens zoals hartslag en lichaamstemperatuur meten. Daarnaast heeft hij een kleine antenne waarmee signalen van GPS-satellieten worden ontvangen. Uit deze informatie wordt nauwkeurig en razendsnel de geografische positie berekend. Deze microchip 'weet' dus de lichaamsconditie van de eigenaar (m/v) en ook waar deze zich bevindt. Als de chip in een spier is aangebracht, kan deze zijn energie heel slim uit de beweging van die spierbundel halen.

Maar nu komt het: het is nu mogelijk om via internet deze nogal persoonlijke informatie waar ook ter wereld op te roepen. Daar heeft de spreekwoordelijke Big Brother alleen maar van durven dromen. Technisch is het niet zo eenvoudig, want het signaaltje van de chip is zeer zwak en komt niet verder dan een paar meter. Maar het wordt eerst door een soort creditcard opgevangen, die het vervolgens doorstuurt naar een netwerk van antennemasten, net zoals bij mobiele telefoons.

Ook het eerder genoemde Parkwatch-horloge lijkt hiervoor bruikbaar. De bedenker, Applied Digital Solutions (ADS), ziet de Digital Angel echter als een ultieme redder in nood. Privacy wordt gegarandeerd, omdat de drager altijd zijn microchip uit kan zetten. Maar juist als iemand in ernstige problemen komt, bijvoorbeeld door een hartritmestoornis, wordt dit opgemerkt door de microchip, die dit direct meldt, met opgave van de precieze positie. Er is geen snellere manier om hulp te kunnen bieden.

Het patent uit 1997 dat de Digital Angel beschrijft, maakt melding van een implanteerbare microchip, maar voor het onderhuids aanbrengen van de chip is toestemming nodig van de Amerikaanse Food and Drug Adminisration. Inmiddels heeft directeur R. J. Sullivan van ADS gezegd dat hij voorlopig alleen denkt aan een chip die „aan de buitenkant, tegen de huid” gedragen wordt. De energie komt dan van de lichaamswarmte.

Teken eindtijd
Deze ontwikkeling heeft al heel wat stof doen opwaaien en is met name koren op de molen van eindtijdprofeten, die alle toepassingen van een onderhuidse microchip zien als apocalyptisch teken van de eindtijd. Zo schrijft Thomas Horn in Readers News Update: „Een prototype van die digitale engel werd in New York aan pers en publiek gepresenteerd op 30 oktober, de onheilige hoogtijdag van satan.” Het verband is direct gelegd.

Veel websites staan ook bol van technische bespiegelingen die eerder gebaseerd zijn op angst dan op kennis van zaken. Angst is een slechte raadgever. Maar een feit blijft dat de ontwikkelingen, waar de gesignaleerde digitale 'engel' er maar een van is, elkaar in een steeds sneller tempo opvolgen. Nuchtere waakzaamheid blijft daarom des te meer geboden.