Wetenschap 21 november 2000

Bruinvissen krijgen gehoortest

In de Noordzee verdrinken jaarlijks tienduizenden bruinvissen doordat ze verstrikt raken in visnetten. De researchafdeling van het Dolfinarium in Harderwijk doet onderzoek naar het gehoor van de kleinste dolfijnensoort ter wereld. Op basis daarvan zou een apparaatje kunnen worden ontwikkeld dat pieptonen produceert die dolfijnen afschrikken, de zogenaamde pinger.

Bruinvissen kunnen geluiden die van voren en van opzij komen goed localiseren, zo blijkt uit het onderzoek. Met geluid van achteren kunnen ze slechter uit de voeten. Zestien luidsprekers bieden om de beurt geluid aan. De bruinvis is getraind om naar de luidspreker toe te zwemmen waarvan hij denkt dat het geluid komt.

De gehoorcapaciteit van het dier is uitstekend. Met een bereik van 250 hertz tot 150 kilohertz is de bruinvis het best horende zoogdier waarvan ooit het gehoor is getest. Het frequentiebereik is zelfs groter dan dat van andere dolfijnen en van vleermuizen. De toonhoogte van het aangeboden geluid beïnvloedt het lokalisatievermogen nauwelijks.

De dolfijn hoort ook extreem zachte geluiden. Volgens de onderzoeker komt dit doordat het dier zelf ook heel zachte geluidjes voortbrengt. Bruinvissen heten ook wel 'fluisterende' dolfijnen. De als baby gestrande bruinvissen Johan en Daan hebben geleerd om naar de trainer toe te zwemmen als ze een signaal horen. Elke keer krijgt de bruinvis een geluid aangeboden dat 4 decibel hoger is, net zo lang tot het dier niet meer op het signaal reageert.