Te huur: Microsoftware

De .NET-strategie, die Gates drie maanden geleden presenteerde, gaat uit van internet als de spil van het computergebruik in de toekomst. „Wij maken het web onmisbaar en van belang voor iedereen en voor elk bedrijf, iedere dag”, zei Gates' rechterhand, Rick Belluzzo, vorige week in Amsterdam. „Informatie moet beschikbaar zijn op elk moment, op elke plaats en via elk apparaat.” Het internet van vandaag de dag is veel te statisch, naar de zin van Gates. „Je ziet maar één site tegelijk, en die site moet speciaal voor jouw apparaat geschreven zijn, voor jouw scherm, voor de techniek die jij beschikbaar hebt. We zijn wel in staat om dingen met elkaar te verbinden, maar we benutten niet de intelligentie die aan weerszijden zit en we kunnen niet informatie uit meer sites tegelijk gebruiken.” Het web is éénrichtingsverkeer, 'read-only', zegt hij. De gebruiker moet telkens heen en weer schakelen tussen internet en zijn andere software, of het nu een tekstverwerker, spreadsheet of database is.

Gates verwacht dat computeraars in de toekomst altijd werken binnen een browser, een internetprogramma. Om dat mogelijk te maken is de .NET-strategie gebaseerd op een van de nieuwste internettalen, de eXtensible Markup Language (XML). Die maakt internetpagina's veel flexibeler, waardoor ze snel gegevens kunnen uitwisselen met elkaar en met tekstverwerkers of databases. Overigens is XML geen vinding van Microsoft, maar een breed aanvaarde internettaal, die ook door andere grote bedrijven als IBM, Sun, Netscape, Hewlett-Packard, Adobe en Fuji Xerox ondersteund wordt.

Gates ziet XML als een grotere revolutie dan HTML, de in 1990 bedachte taal die de bouwsteen vormt van het huidige wereldwijde web. Hij verwacht dat internet daardoor verandert in een ”creativity Web”. Gates demonstreert dat aan de hand van een brief: zodra hij de naam van een bedrijf tikt, vermoedt de tekstverwerker dat dit bedrijf ook een website heeft. .NET gaat op zoek naar het bedrijf en haalt daar de belangrijkste informatie vandaan. De tekstverwerker zet een blauwe streep onder de bedrijfsnaam en bij het aanklikken ervan verschijnt productinformatie of een financieel overzicht. Ander voorbeeld: iemand boekt een vlucht, maar het toestel loopt vertraging op en landt te laat. De .NET-site van de luchtvaartmaatschappij regelt dan automatisch via de intelligente telefoon van de klant dat de taxi te horen krijgt hoe groot de vertraging is.

„Door XML voelt het .NET-platform aan met wat voor apparaat je ernaar kijkt. Het begrijpt dat je gegevens opvraagt via een hogesnelheidsverbinding, of via een telefoon, en past zich daaraan aan.” Gates verwacht dat gebruikers straks op allerlei manieren bij dezelfde data kunnen: via hun horloge, de tv, de gewone computer, of op lcd-schermen zo groot als een echt bureaublad. In al die gevallen is de informatiebron dezelfde. En Microsoft zou Microsoft niet zijn als het ook van die markt niet graag een graantje mee wilde pikken.

Een andere rigoureuze verandering is dat de gebruiker voortaan Microsoft-software huurt en gebruikt via internet. Windows.NET is te koop, maar voor de onderdelen van Office moet men zich abonneren. Het voordeel daarvan is dat de gebruiker altijd de meest recente software in huis heeft.

Wie de voorstellen van Microsoft op zich in laat werken, staat opnieuw verbaasd over de gave van Gates om goede ideeën van anderen met een eigen saus te overgieten en als nieuws te presenteren, zoals dat eerder gebeurde met de icoontjes van Apple, de muis en het bladeren op internet. Immers, de toepassingen die hij via XML in .NET invoert, zijn tot op zekere hoogte nu al mogelijk via Java, een programmeertaal waarmee kleine programma's onderdeel kunnen zijn van een internetpagina. Weliswaar gaat .NET veel verder, maar dat is geen wonder voor wie weet dat Microsoft jaarlijks 4 miljard dollar besteedt aan onderzoek.

Iets dergelijks geldt voor Gates' idee om via .NET zo veel mogelijk verschillende apparaten te bedienen, van telefoon tot tv. Al in het voorjaar van 1996, toen Gates net internet had ontdekt, kwamen Oracle, Sun, Apple en IBM met het concept van de netwerkcomputer, een simpel apparaat dat zijn software van internet haalt. Op congressen maakten Gates en Oracle-topman Ellison elkaar uit voor rotte vis, maar nu haalt Microsoft via de achterdeur hetzelfde idee binnen.

Is Gates dan toch niets anders dan „de roodharige roverhoofdman uit Redmond”, zoals een journalist hem ooit omschreef? Natuurlijk wel. Hij is een visionair, met een goed economisch inzicht en vooral een goed gevoel voor timing. Zeker is dat Microsoft met .NET nog steviger in het zadel komt te zitten. Vanwege de kritische massa die het bedrijf bereikt heeft, zijn niet-.NET-gebruikers altijd in het nadeel. En daarbij gaat het niet alleen om bezwaarden uit de gereformeerde gezindte, maar ook om de vele Apple- en Netscape-gebruikers. Microsoft zal voor die laatste groepen zeker aanpassingen maken, maar met de inmiddels bekende vertraging.