Wetenschap 15 augustus 2000

„Bij mens zelfde resultaat verwacht”

Therapeutisch klonen
mogelijk bij muis

Door S. M. de Bruijn
Australische wetenschappers hebben voor het eerst het hele proces van therapeutisch kloneren uitgevoerd bij een muis. Therapeutisch kloneren is het kweken van jonge embryo's met het doel medicijnen te ontwikkelen. „In een muis werkt het, als we dit bij een mens zouden doen, verwachten we hetzelfde resultaat.”

Juist deze week zal het Britse parlement naar verwachting het licht op groen zetten voor het kloneren van menselijke embryo's. Niet om –zoals vaak is gespeculeerd– perfecte kopieën van mensen te maken, maar om uit deze embryo's zogenaamde stamcellen te oogsten, die dienen als een eindeloze bron van weefsel voor menselijke organen.

Dat gaat als volgt: door het erfelijk materiaal van een volwassen patiënt over te plaatsen in een lege menselijke eicel ontstaat een kloonembryo van de patiënt. Uit dat embryo kunnen de onderzoekers na enkele dagen de stamcellen winnen, die ze vervolgens laten ontwikkelen tot bijvoorbeeld zenuw- of spierweefsel dat geschikt is om in de patiënt te implanteren.

Belangrijk voordeel van deze techniek is dat het gekweekte weefsel niet door het lichaam van de patiënt zal worden afgestoten. Daardoor zal het mogelijk zijn om ziekten als die van Alzheimer, Parkinson of suikerziekte te behandelen.

Tot zover de theorie. Het is immers nog steeds niet aangetoond dat het kweken van embryo's als 'onderdelendoos' ooit succes zal hebben. Totdat Australische wetenschappers gisteren de werking van dit proces demonstreerden bij de muis. Medewerkers van de Monash University hadden eerder dit jaar al aangetoond dat het mogelijk is zenuwcellen onder laboratoriumomstandigheden te laten groeien. Inmiddels zijn ze erin geslaagd dat te doen vanuit stamcellen van een 'patiënt', in dit geval een muis. Daarmee zijn nu alle stappen van het therapeutisch kloneren in theorie gereed voor toepassing in de mens. Het team, onder leiding van professor Alan Trounson, kondigde aan dat ze de resultaten nog deze maand zullen publiceren in het tijdschrift Current Biology.

Een van de promovendi van Trounson, Megan Munsie, bracht voor het experiment het DNA van een muis over in een eicel, waaruit vooraf het DNA verwijderd was. Deze techniek heet kerntransplantatie en is voor het eerst toegepast bij het Schotse schaap Dolly. „Daarna kweekten we het embryo enkele dagen, tot het stadium van een blastocyst. Daaruit hebben we stamcellen gehaald en verder gekweekt.” Munsie plantte die cellen in in de kloonouder en toonde daarmee aan dat ze niet door het afweersysteem van het dier afgestoten werden.

Relevante website:

Het persbericht van de Monash University over het onderzoek aan het therapeutisch kloneren:
www-pso.adm.monash.edu.au

Eerder verscheen:
Een doos reserveonderdelen