Wetenschap 25 juli 2000

Geschreven tekst direct om te zetten in digitale vorm

Slimme pen schrijft én leest

Door Janneke Hak
Winkelen vanuit de luie stoel met behulp van telefoon of computer is sterk in opkomst. Maar de techniek staat niet stil. Zo is het binnenkort mogelijk artikelen uit een advertentie direct te bestellen door met een speciale pen een 'intelligent' vakje in de advertentie aan te vinken.

Bestellingen plaatsen op afstand is slechts een van de aspecten van de pen, die geschreven informatie rechtstreeks digitaal op kan slaan. Het overtikken van geschreven tekst is dan verleden tijd. Van alles wat genoteerd is, blijft een digitale kopie aanwezig, die naar eigen inzicht valt te bewerken of te versturen.

Uiterlijk is de pen nauwelijks te onderscheiden van een gewoon exemplaar, maar de inhoud is volkomen anders. De pen, die schrijft met normale inkt, 'leest' met een digitaal cameraatje direct mee met de neergeschreven tekst en slaat die informatie op.

Een radiozendertje seint de opgeslagen gegevens via Bluetooth-technologie –een techniek waarmee het mogelijk is tot een afstand van 10 meter draadloos te communiceren– naar bijvoorbeeld een mobiele telefoon. De telefoon stuurt de informatie door naar een centrale computer, een soort postkantoor op internet, dat de gegevens naar de wensen van de gebruiker ordent, verwerkt en eventueel verder stuurt. Zo is het mogelijk geschreven tekst te verzenden als bijvoorbeeld een SMS-bericht of een e-mail.

Speciaal papier
Noodzakelijk is wel, dat de schrijver speciaal papier gebruikt. Dat ziet eruit als gewoon wit papier, maar het oppervlak is bedrukt met microscopisch kleine puntjes, die een onderlinge afstand van 0,3 millimeter hebben. Terwijl de pen schrijft, maakt het cameraatje honderd keer per seconde een opname van het papier en slaat die op. Het geheugen is groot genoeg om enkele pagina's geschreven tekst te bewaren.

Ieder vel papier heeft een uniek puntenpatroon. Daardoor weet de pen altijd zijn exacte positie op het papier, mits de camera een gebied van minstens 2 bij 2 millimeter afgetast heeft. Dat komt door de code die verstopt is in het patroon van de minieme stipjes. Een deel van het papier bevat specifieke functies die elk computerprogramma kent, bijvoorbeeld opslaan of verzenden. De centrale computer herkent deze commando's als de pen over het patroon glijdt. Belangstellenden, bijvoorbeeld adverteerders, kunnen een deel van het patroon kopen.

De bedenkers van de techniek zijn niet bang dat er op den duur een tekort zal ontstaan aan papier. De voorraad aan mogelijkheden met de grillig geplaatste stipjes is niet zomaar uitgeput en moet voldoende zijn voor 73 biljoen A4'tjes, een oppervlak gelijk aan de helft van de Verenigde Staten.

De bedenkers hebben de techniek Anoto genoemd, afgeleid van het Latijnse annoto, wat ”ik noteer” betekent. Ze verwachten halverwege volgend jaar met het product op de markt te komen. Bij voldoende afname gaat het apparaatje waarschijnlijk ongeveer 200 gulden kosten. Het bedrijf schat het belang van de pen in de toekomst hoog in en verwacht dat het artikel net zo'n hoge vlucht neemt als de mobiele telefoon.