Wetenschap18 juli 2000

„De trein heeft een lekke band”

„De trein heeft een lekke band.” Dit lijkt een al te doorzichtige smoes bij het te laat komen op school, maar in Parijs kan je dit toch overkomen. Al in 1963 werden in de metropool de ”pneu's”, de treinstellen op brede luchtbanden, ingevoerd, omdat die minder lawaai maken, maar ook vanwege de betere rijeigenschappen. Inmiddels rijden ook in Lille, Lyon, Marseille, Toulouse en zelfs metropolen als Mexico-stad metrotreinen op dergelijke luchtbanden.

In plaats van op rails, rijden de ”pneu's” op smalle rijbanen van staal of beton (1). Om deze 'rij-wielen' letterlijk in goede banen te leiden, zijn er aan weerskanten geleidewielen (2) aangebracht, die horizontaal rollen tegen een geleiderail (3). Deze geleiderail staat onder spanning (750 volt) om voor de elektrische energievoorziening te zorgen.

Maar als er nu toch een lekke band komt? Dan zakt het ijzeren hulpwiel (4), dat verborgen achter de luchtband zit, op een hulprails. Deze combinatie komt ook in actie als de trein van baan moet wisselen, want dan ontbreken even de horizontale geleiderails. Een saillant detail is dat de bandenspanning tijdens het rijden kan worden gemeten door elektronisch de kleine afstand tussen hulprails en hulpwiel te bepalen. Je moet er maar op komen.