Wetenschap 20 juni 2000

Tweemotorige Boeing 777
alternatief voor superjumbo

Door Janneke Hak
Het reizigersaanbod in de luchtvaart neemt sterk toe. Volgens de Europese vliegtuigbouwer Airbus Industrie vraagt dat om grotere toestellen dan er nu vliegen. Airbus speelt daarop in met de ontwikkeling van de A3XX, een superjumbo die 550 tot 650 passagiers kan vervoeren. Boeing, de Amerikaanse concurrent van Airbus, kiest een andere weg. De maatschappij ziet toekomst in de tweemotorige Boeing 777, een toestel voor 300 tot 400 personen.
Het is deze maand vijf jaar geleden dat de 777 zijn eerste commerciële vlucht maakte van Londen naar Washington. Onder ervaren luchtreizigers is het vliegtuig populair. Al voor het de lucht inging, in 1992, won het toestel met zijn passagierscabine –met brede stoelen, grote stahoogte en efficiënte bagagebakken– de Industrial Design Excellence Award. Het was de eerste keer dat een vliegtuiginterieur deze prijs kreeg.

Wil een maatschappij met zo'n tweemotorig toestel lange afstanden vliegen, dan moet het beschikken over een Extended Twin-engine Operations-certificaat (Etops-certificaat). Toestellen met zo'n document mogen lange intercontinentale vluchten maken, mits ze binnen de aangegeven tijd een luchthaven kunnen bereiken. De 777 heeft sinds het begin al een 180-minutencertificaat. Omdat het vanaf vrijwel elke plaats ter wereld minder dan drie uur kost om een vliegveld te bereiken, kent het vliegtuig weinig routebeperkingen.

De 777-200ER, die 305 passagiers kan vervoeren, heeft een vliegbereik van 14.620 kilometer, het grootste in zijn klasse. De nieuwste versie van de serie –die eind 2003 op de markt komt– kan een afstand van niet minder dan 16.400 kilometer overbruggen en zo non-stop naar bijna elke bestemming ter wereld vliegen.

Superjumbo
Airbus is druk bezig met de ontwikkeling van de A3XX. Deze superjumbo, met twee verdiepingen over de volle lengte, kan 555 passagiers non-stop over een afstand van 14.500 kilometer vervoeren. Hoewel er veel onduidelijkheid is over de komst van het vliegtuig –de fabrikant kwam ondanks eerdere beloften ook op de jongste luchtvaartbeurs begin deze maand in Berlijn niet met definitieve besluiten– wil Airbus de A3XX in 2005 op de markt brengen. Een volgende versie, die evenveel reizigers zou kunnen verplaatsen, krijgt een vliegbereik van 16.200 kilometer.

Boeing gelooft niet in de Europese theorie dat een groot reizigersaanbod vraagt om veel grotere toestellen. Bij de Amerikaanse fabrikant wil het er niet in dat Europese reizigers erop zitten te wachten om eerst vanaf een klein vliegveld naar een centraal punt, zoals Frankfurt, te vliegen. Nadat ze met de A3XX over bijvoorbeeld de Atlantische Oceaan zijn gevlogen, moeten ze daar dan hun reis weer vervolgen met een kleiner toestel.

Bovendien is niet elke luchthaven berekend op een toestel dat, zoals de A3XX, 80 meter breed is. Bebouwing en infrastructuur van de luchthavens zijn nu niet ingesteld op zulke kolossale toe- stellen.