Kritiek op het neusje van de zalm

De viskwekerijen sluiten hun ogen niet voor de kritiek op hun sector. Op een vorige week door Nutreco in het Noorse Stavanger georganiseerde conferentie over aquacultuur bleven de gevaren dan ook zeker niet onder de wateroppervlakte.

Niet alleen varkens- en kippenbedrijven kampen met een milieuprobleem, ook de viskwekerijen hebben ermee te maken. Het water wordt volgens deskundigen verontreinigd door vissenmest en een deel van het voer dat niet door de kweekvissen wordt opgegeten. Hierdoor neemt het fosfaatgehalte toe en dat beïnvloedt de flora en fauna in het water.

Een ander probleem is het verspreiden van ziektes. In 1998 kregen de Schotse zalmkwekerijen na de invoer van zalmbroed uit Noorwegen te kampen met het griepvirus ISA. Voor de Schotten betekende dat een enorme klap, want alle vissen van de getroffen bedrijven moesten volgens de Europese regels worden gedood. In Noorwegen leidt deze ziekte tot minder problemen, omdat ze daar de dieren mogen inenten. Inmiddels mag dat in Schotland ook.

Op de kwekerijen is ook kritiek vanuit het oogpunt van de mogelijke genetische vermenging van de kweekzalmen en wilde zalmen. Dat probleem wordt vooral veroorzaakt door het ontsnappen van de vissen uit de kwekerijen.

In Canada heeft het mestprobleem en de angst voor genetische vermenging er al toe geleid dat de uitbreiding van het aantal viskwekerijen in de riviermondingen aan banden is gelegd. Ook in Schotland en Noorwegen is de overheid voorzichtig met het verlenen van vestigingsvergunningen. Een extra reden daarvoor is ook de kritiek van de plaatselijke bevolking. Niet iedereen wil een viskwekerij in zijn 'achtertuin'.

Turbozalmen
Dat de viskweek wordt geconfronteerd met kritiek en problemen, verbaast directielid ir. W. Dekker van Nutreco, 's werelds grootste concern voor aquacultuur, niet. „We zijn een jonge industrie, we zitten nog in een leercurve. Maar je kan er de klok op gelijkzetten dat de sector net als bij de varkens- en kippenhouderij ook te maken krijgt met eisen voor milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid.”

Als marktleider werkt Nutreco er hard aan om aantasting van het imago van de aquacultuur te voorkomen. De viskweek is gezien zijn enorme groei het neusje van de zalm van de voedselindustrie en dat beeld mag niet worden beschadigd. Zo is de onderneming voortdurend bezig met het ontwikkelen van visvoer dat beter door de zalmen wordt opgenomen, zodat er minder mest is.

Een ander voorbeeld is het verminderde gebruik van antibiotica. Het gezondheidsimago van vis laat zich moeilijk combineren met de grootschalige toediening van infectiewerende medicijnen. Door het verwerken van vooral biergist in het voer is het natuurlijk afweersysteem van de zalmen verbeterd, zodat ze nu nog slechts 2,5 gram antibiotica per 1000 kilo vis krijgen, ofwel slechts 0,5 procent van de hoeveelheid van tien jaar geleden. Dit verbruik ligt volgens Dekker onder het niveau van dat van de landdieren.

Bij het goede imago van vis past volgens het directielid van Nutreco ook geen gebruik van genetische manipulatie. Onlangs kwam een Canadees bedrijf in de publiciteit met een onderzoek dat dankzij deze techniek niet alleen sneller, maar ook grotere zalmen kunnen worden gekweekt. Nutreco wijst deze ontwikkeling van de hand. Dekker: „We willen geen turbozalmen. Dit is absoluut de verkeerde weg, want via de klassieke veredeling zijn er nog genoeg mogelijkheden. Bovendien wil de consument het niet.”