Sneeuw maakt herrie

Wie zich de vredige taferelen van W. G. van de Hulst nog kan herinneren, heeft niet zo'n luidruchtig beeld bij neerdwarrelende sneeuwvlokken. Toch schijnt sneeuw een ongelooflijke herrie te maken wanneer de vlokken op het water vallen. Onderzoekers van een viertal Amerikaanse universiteiten hebben ontdekt dat het geluidsniveau onder water met 30 decibel toeneemt wanneer het sneeuwt. Dat betekent een factor 1000 meer geluid, ofwel het verschil tussen een stofzuiger en een vliegtuigmotor.

In werkelijkheid is het geluid niet afkomstig van de sneeuwvlokken, maar van de luchtbellen die daardoor ontstaan. Onder de vlokjes –hetzelfde geldt voor regendruppels– worden kleine luchtbellen gevangen, die veroorzaken een trilling, waardoor het geluid ontstaat. Toen een van de onderzoekers dit verhaal enkele jaren geleden op een congres, werd hij uitgelachen, maar recent onderzoek heeft de hypothese bevestigd. Het verklaart ook waarom sonarapparatuur van vissers en van duikboten niet of slecht functioneert als het regent of sneeuwt.

Het geluid ontstaat door een trilling in de luchtbel zelf: die probeert zijn volume aan te passen aan de iets hogere druk in het water en raakt daardoor in een trilling met een frequentie tussen de 50 en 200 kilohertz, afhankelijk van de afmeting van de luchtbel. Zwemmers in een regenbui kunnen het geluid daarom niet waarnemen, ons gehoor reikt niet verder dan 20 kilohertz.

„Het laat zien hoe mooi de natuur is”, zegt L. A. Crum van de Universiteit van Washington, die halverwege vorige maand zijn onderzoek publiceerde in het Journal of the Acoustical Society of America. Hij zegt dat ook het geluid van een waterval of van een steen in het water grotendeels afkomstig is van de luchtbellen die dit veroorzaakt.