Natuur draagt bij aan ozongat

De dunne plekken of gaten in de ozonlaag worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door gassen zoals chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk's), maar ook de natuur draagt bij aan de afbraak van de ozonlaag.

Het meest voorkomende chloorhoudende gas in de atmosfeer is methylchloride, dat voornamelijk afkomstig is uit natuurlijke bronnen. Ook methylbromide, ooit in Nederland gebruikt als grondontsmettingsmiddel, komt in de natuur voor en vormt een bedreiging voor de ozonlaag.

Het tijdschrift Nature van vorige week donderdag wijdde daar drie artikelen aan. Er zijn schattingen dat aan het begin van deze eeuw het gehalte aan methylchloride in de atmosfeer bijna even hoog was als nu. Het vervelende van methylchloride en methylbromide is de onduidelijkheid over de precieze oorsprong van het gas. Een belangrijk deel ervan is afkomstig uit de oceanen, maar ook het verbranden van biologisch materiaal draagt flink bij. Door het recente onderzoek zijn nieuwe bronnen van de halogeenhoudende gassen ontdekt. De groep van de Japanse onderzoeker Yokouchi heeft luchtmonsters genomen tijdens oceaancruises tussen Antarctica, Japan en Alaska die erop wijzen dat vooral de tropische stranden en kustgebieden een bron van methylchloride vormen.

Een instituut uit Californië heeft aangetoond dat zoutmoerassen langs de kusten verantwoordelijk zijn voor circa 10 procent van de totale hoeveelheid methylchloride en methylbromide in de atmosfeer, ondanks het feit dat deze zoutmoerassen slecht 0,1 procent van de aardoppervlakte beslaan. Een Duitse onderzoeksgroep liet zien dat bij de vertering van biologisch materiaal in de bodem de chloride- en bromide-ionen gemethyleerd kunnen worden. Inzicht in de bronnen van methylchloride en methylbromide is vooral van belang om de effecten ervan op de ozonlaag te kunnen voorspellen.