Satelliet zal omlaag storten

De NASA overweegt op 14 maart een ruimtetelescoop neer te laten storten in de Stille Oceaan, ten zuidoosten van Hawaï. Het is het negen jaar oude en 16.000 kilo zware Compton Gamma-Ray Observatory, dat op een hoogte van 500 kilometer rond de aarde cirkelt.

Het observatorium speurt het heelal af naar bronnen van gammastraling afkomstig van hete voorwerpen en zwarte gaten. Meer dan 700 wetenschappers hebben in de achterliggende jaren gegevens die de Compton naar de aarde stuurde, verwerkt.

De telescoop heeft meer dan 1 miljard gulden gekost, maar een van de drie gyroscopen functioneert niet meer en kan niet, zoals de Hubble, in de ruimte gerepareerd worden. De sonde is nu nog goed bestuurbaar, maar het uitvallen van nog een gyroscoop zou betekenen dat het gevaarte stuurloos omlaag zou vallen. Dat risico wil de NASA niet nemen, ondanks het feit dat het waarnemingsdeel van de telescoop nog steeds uitstekend functioneert.

Zelfs als de tweede gyroscoop uitvalt, kan de sonde naar verwachting nog tussen de drie en de tien jaar blijven ronddraaien, boven dichtbevolkte gebieden zoals China, India en het zuiden van de Verenigde Staten. Ook al is de kans klein dat iemand door de brokstukken geraakt wordt, toch kiest de NASA ervoor het observatorium gecontroleerd omlaag te loodsen. Een groot deel van de satelliet zal in de dampkring verbranden, maar het titanium waaruit de telescoop deels bestaat zal de hoge temperaturen overleven.

De Compton behoort bij de reeks grotere telescopen van de NASA waaronder ook de Hubble en de Chandra vallen. De telescoop werd gelanceerd op 5 april 1991, de verwachting was dat hij tussen de twee en de zes jaar zou functioneren.