Nieuw millennium:
nog één jaar wachten

Millennium. Zo langzamerhand is het met dat woord hetzelfde als met een oliebol: het hangt je de keel uit. De krantenpagina's puilen ervan uit en er gaat geen nieuwjaarstoespraak voorbij: iedereen meent terug te moeten kijken op de achterliggende tien eeuwen en vooruit te blikken op het 'nieuwe' millennium. Het zou nog te verdragen zijn, als mensen maar wisten waar ze het over hebben. Immers, het nieuwe millennium laat nog een tijdje op zich wachten.

Maar wat wil je, als zelfs officiële instanties die aangesteld zijn om de tijd te bewaken, de fout ingaan. „Nog 363 dagen, 17 uur, 21 minuten en 20 seconden, dan begint het jaar 2000.” Althans, dat meldde gistermorgen de internetpagina van het United States Naval Observatory (USNO), het officiële Amerikaanse wetenschappelijke instituut voor de tijdmeting. Blijkbaar was de klok van het instituut even van slag. Datzelfde geldt voor duizenden andere internetklokken die mensen in de loop van vorig jaar installeerden op hun website om aan te geven hoe lang het nog zou duren voor het nieuwe millennium aanbreekt. Nog zo'n foutje op de website van USNO: het jaartal verschoof van 1999 naar 19100. Beide fouten waren vanmorgen overigens hersteld.

Ook de website van de Europese evenknie van het USNO, het Royal Greenwich Observatory in Londen, maakt een fout, weliswaar minder ernstig. De site heeft een speciale atoomklok die de secondes aftelt naar het jaar 2000, de Countdown Clock. Inmiddels telt de klok secondes op in plaats van af.

Iets waarin zowel het USNO als Greenwich zich niet vergissen, is de mededeling dat pas 1 januari 2001 het begin markeert van het derde millennium van de christelijke jaartelling. Greenwich heeft daar een pragmatische oplossing voor. In 1996 was het centrum zich al bewust van de discussie die zou gaan volgen: „De start van het nieuwe millennium valt op 1 januari 2001. Het jaar Anno Domini 2000 zal zeker gevierd worden, zoals te verwachten is voor een jaar met zo'n rond getal, maar om precies te zijn, vieren we dan het 2000e jaar ofwel het laatste jaar van het millennium, niet de start van het nieuwe millennium.” Op haar website citeert Greenwich een eeuwenoude krant, The Times van 26 december 1799: „De huidige eeuw eindigt pas op 1 januari 1801, tenzij bewezen kan worden dat 99 gelijk is aan 100.”

Toch heeft Greenwich inmiddels de formuleringen wat aangepast: „2000 is het millenniumjaar, het nieuwe millennium start officieel op 1 januari 2001.” De Britse tijdbewakers móéten zich wel in zo'n bocht wringen, want ze bliezen een stevige partij mee bij de millenniumfestiviteiten in Londen, waaronder die in de Millennium Dome, het reusachtige omgekeerde vergiet dat langs een van de oevers van de Theems geparkeerd is.

Bovendien heeft Greenwich de jaarwisseling aangegrepen om een nieuw soort tijdsaanduiding te introduceren, de Greenwich Electronic Time, GeT. Op nieuwjaarsdag gaf premier Blair het startschot, waardoor Greenwich ook in het tijdperk van elektronisch zakendoen de maat aangeeft.

De GeT moet gaan functioneren als een standaard-internettijd, een internationale tijdsaanduiding die de elektronische handel moet vergemakkelijken. De GeT is gebaseerd op de in 1884 vastgestelde Greenwich Mean Time, die gekoppeld is aan de nulmeridiaan, die dwars door het plaatsje Greenwich loopt.

Bedrijven over de hele wereld hebben aan de GeT een hulpmiddel om zich te baseren op dezelfde klok. Op dit moment zijn allerlei elektronische documenten en e-mails al voorzien van zo'n tijdsaanduiding, maar meestal rekent de computer die om naar de plaatselijke tijd. De bedenkers van GeT willen een soort elektronisch poststempel op elk document met een universele tijd.

Het idee van Greenwich is niet origineel. Eind vorig jaar bedacht de Zwitserse horlogefabrikant Swatch de Swatch Internet Time, die een dag verdeelt in 1000 beats, slagen, van elk 86,4 seconden. De Amerikaanse nieuwszender CNN gebruikt al geruime tijd de tijdsaanduiding van Swatch. Toch heeft GeT goede kans van slagen, omdat die direct aansluit bij de huidige dagindeling van 24 uur. In feite is GeT niets anders dan de al bekende UTC, de Co-ordinated Universal Time.

Er is één troost bij alle verwarring over de tijdsaanduiding: al die websites waarop nu nog staat dat we het einde van de eeuw of van het millennium naderen, hoeven niet onmiddellijk aangepast te worden. De auteurs hebben nog een klein jaar de tijd.