19 september 2001

Toenadering tot VS lijkt eenzijdig

Ook Gaddafi vreest
extremistische moslims

CAIùRO – De steunbetuigingen van de Libische leider Muammar Gaddafi aan het Amerikaanse offensief tegen terrorisme zijn volgens analisten niet alleen een teken dat hij betere relaties met de Verenigde Staten nastreeft, maar maken ook duidelijk dat hij zelf bang is voor een militant islamisme.

Vorige week noemde Gaddafi de aanslagen in New York en Washington „afschrikwekkend.” Zondag ging hij nog een stap verder en stelde de Libische dictator op televisie dat de VS het recht hebben om wraak te nemen. Volgens hoogleraar Arabische en islamitische studies Tim Niblock, verbonden aan de universiteit van Exeter, probeert Libië de weerstand in de VS tegen het normaliseren van de relaties te overwinnen door steun te betuigen aan het Amerikaanse standpunt. „Het imago van Libië is in Europa de laatste jaren ten gunste veranderd, maar in de VS is dat niet gelukt”, aldus Niblock.

Ook volgens Saad Djabbar, een onderzoeker die is verbonden aan het centrum van Noord-Afrikaanse studies van de universiteit van Cambridge, passen de opmerkingen van Gaddafi bij andere Libische pogingen om tot een betere relatie met Washington te komen.

Maar bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken staat Libië nog steeds te boek als een land dat terrorisme ondersteunt. In juli verlengde het Amerikaanse Congres dan ook met vijf jaar de economische sancties die al sinds medio jaren '80 gelden ten aanzien van de „schurkenstaten” Libië en Iran.

Bedreiging
Toch ziet Djabbar een mogelijkheid voor de VS en Libië om nader tot elkaar te komen, juist in de strijd tegen extremistische moslimterroristen. „Libië zit niet in het kamp van Osama bin Laden”, zegt Djabbar. „Het Libische leiderschap ziet in het radicale islamisme de grootste bedreiging van zijn macht. Ik denk dat er op basis van dat gegeven al een soort de facto bondgenootschap tussen de VS en Libië bestaat”, aldus Djabbar.

Niblock vindt de steun van Gaddafi aan de Amerikanen dan ook niet vreemd. „Eind jaren '90 is er in Oost-Libië gevochten tussen het leger en Libische veteranen uit de oorlog tussen de Sovjet-Unie en Afghanistan die getraind waren in de kampen van Bin Laden.” Zelfs voor de ooit fel anti-Amerikaanse Gaddafi lijkt de aanwezigheid van volgelingen van Bin Laden in zijn land slecht nieuws.