Bush moet op woorden letten

„Veel mensen denken toch al dat Amerika het op de islam begrepen heeft”, zegt Joshua Salaam, directeur van de Raad voor Amerikaans-Islamitische Betrekkingen in Washington. „We moeten uitkijken welke woorden we gebruiken.”

De Amerikaanse leiders moeten vooral alles vermijden wat riekt naar een heilige oorlog, vinden de meeste commentatoren. Daarmee zouden zij alleen Osama bin Laden in de kaart spelen, die zegt dat hij de wereld in een oorlog –een jihad– wil storten tussen de islam en het christendom.

„Het is wat de terroristen gebruiken om mensen te rekruteren: zeggen dat de christenen een kruistocht tegen de islam voeren”, zegt Yvonne Haddad, docent in de geschiedenis van de islam aan de Georgetown Universiteit in Washington. „Hun klinkt dat net zo afschuwelijk in de oren als ons jihad.”

In tijden van oorlog staat een president altijd voor de moeilijke taak de juiste woorden te vinden om de Amerikanen te verenigen en hun een goede zaak voor te houden om voor te vechten. Daarbij moet hij de vijand niet zó afschilderen dat hij vreemdelingenhaat oproept, zegt Robin Lakoff, een linguïst van de Universiteit van Californië in Berkeley. „Het eerste wat je moet doen is de mensen ervan overtuigen dat we eensgezind zijn en hen verenigen achter het morele doel. Het is heel moeilijk om daarbij niet af te glijden naar ”wij zijn de nummer 1” of xenofobie.”

Kruisridders
Bush heeft de Amerikanen op het hart gebonden moslims niet de schuld te geven van de terreuraanslagen. Nadat vorige week tientallen moslims waren belaagd en in twee gevallen misschien zelfs vermoord, heeft de president maandag een islamitisch centrum bezocht, waar hij verklaarde dat de islam niets met terreur te maken heeft. „De islam is vrede.”

De Amerikaanse president bezigde eerder deze week de term ”kruistocht”. Deze vonden plaats tussen 1096 en 1270. Europese vorsten zoals Richard Leeuwenhart rustten legers uit om het Heilige Land te 'bevrijden' van de moslims die het sinds 600 in handen hadden. Hoewel de kruisridders Jeruzalem enkele malen veroverden, moesten zij uiteindelijk de aftocht blazen.

Het woord kruistocht wordt in het hedendaagse taalgebruik niet meer met de strijd om Jeruzalem verbonden en Bush hoeft geen diepere bedoelingen te hebben gehad toen hij zei: „Dit is een nieuw soort kwaad. En het Amerikaanse volk begint dat te beseffen. Deze kruistocht, deze oorlog tegen het terrorisme zal nog lang gaan duren.”

Symbool
Voor veel moslims zijn de kruistochten een symbool voor het ergste soort westers expansionisme en kolonialisme, zegt James Lindsey van het gerenommeerde Brookings Institution. En het gebruik van die beeldspraak kan bij gematigde moslims en Arabieren, die de VS nodig hebben in de campagne tegen het terrorisme, wantrouwen wekken over de Amerikaanse motieven. „Het is belangrijk dat we zeggen dat er geen sprake is van het Westen contra de islam, of Europeanen contra Arabieren, of christenen contra moslims”, zei hij. „Het gaat over een man die kwaadaardig is en het vinden van manieren om hem te laten ophouden.”