Thermometer financiële wereld loopt weer

Het massieve gebouw van de New Yorkse effectenbeurs met zijn zuilengalerij valt op te midden van de hoge zakengebouwen in het economisch centrum van New York. Van buiten lijkt Wall Street meer op een Griekse tempel dan op het financiële hart van de wereld.

De straten richting Wall Street zijn afgezet. De politie laat alleen degenen door die met een identiteitskaart aan kunnen tonen dat ze in het getroffen gebied werken. Velen komen met veerboten naar het zakeneiland. De wegen zijn nog steeds stoffig en soms liggen er zelfs papierresten van de kantoren die in het verwoeste World Trade Center waren gevestigd.

Gong
Rond negen uur wachten de handelaren binnen de opening af. Wall Street-topman Richard Grasso steekt ze een hart onder de riem. „Vandaag gaat Amerika weer aan de slag, en wij doen dat als een signaal aan de misdadigers... dat zij hebben verloren.”

Normaal gesproken storten de effectenhandelaren zich klokslag halftien –halfvier Nederlandse tijd– op de aandelenfondsen en verandert de beursvloer in een enorm gekrioel van zwaaiende en schreeuwende mensen. Maar gisteren halftien was het stil, doodstil, voor een moment van herdenking van twee minuten.

Sommigen staan met de ogen dicht, anderen staren voor zich uit, een enkeling pakt een zakdoek, vervuld met gedachten aan de vele omgekomen collega's in de ingestorte wolkenkrabbers twee blokken verderop, waar het bergen van de duizenden doden nog in volle gang is.

Een vrouwelijke marinier sluit het plechtige moment van herdenking af met het volkslied. Met krachtige stem zingt de sopraan ”God bless America”. Dan gaan de ogen naar de brandweerman, de politieagent en de reddingswerker die met een druk op de gong –het traditionele startsein– de handel openen.

Wereldwijd wachten handelaren gespannen af wat er dan gaat gebeuren. Vooraf is er veel gespeculeerd over de reactie van 's werelds grootste en belangrijkste aandelenbeurs op de terroristische aanslagen. Vier dagen heeft Wall Street stilgelegen, de langste periode sinds de Eerste Wereldoorlog. De andere effectenbeurzen waren na de acties vorige week al scherp gedaald. Zou New York volgen? Sommigen vreesden zelfs een crash.

Patriot
Even na halftien was het dan zover. Vooraf was er druk op de beleggers en handelaren uitgeoefend om niet massaal de aandelen te dumpen. „Wees moedig, raak niet in paniek en koop aandelen in plaats van ze te verkopen. Doe het voor Amerika. Wees een patriot”, stelde Wall Street-topman Grasso dit weekeinde.

Maar zou dit appèl op de nationale gevoelens helpen? Na de opening ging de koers gelijk omlaag met ruim 100 punten. De Dow Jones daalde verder, maar van een crash was geen sprake.

Hoe de koersen zich komende dagen zullen ontwikkelen, is koffiedik kijken. De oproep om vanuit het oogpunt van patriotisme geen aandelen te verkopen zal misschien wat helpen, maar uiteindelijk zijn angst en hebzucht belangrijker drijfveren bij het handelen op de beurs, waar het altijd draait om geld en winst. Hopelijk zal het tenondergaan van de 'tweelingtorens' –het symbool van het Amerikaanse kapitalisme– duidelijk maken dat die doelen vergankelijk zijn.