Levenslang in een isoleercel

Vrijdagmorgen, even voor twaalf. Overal op De Amerlanden, een openbaar mbo-college met 25 procent allochtonen, klinken stemmen. Leerlingen roepen naar elkaar, leraren lopen heen en weer. Klokslag twaalf uur geeft de intercom drie korte signalen. Onmiddellijk is het stil. Alleen het tikken van de klok naast het personeelstoilet is te horen. Drie over twaalf: opnieuw de intercom. Nu slechts één signaal. Even snel als de stilte kwam, verdwijnt ze. Lokalen gaan open, rumoer op de gang, leraren in de personeelskamer zetten hun conversatie voort waar ze gebleven waren.

De 19-jarige Tarik, van Turkse afkomst, slentert naar de aula. De drie minuten stilte vindt hij „wel goed, maar niet genoeg. We moeten alle dagen meeleven.” Voor de aanslagen heeft hij geen goed woord over. „Allemaal onschuldige mensen”, gebaart hij. „Dit had niet moeten gebeuren.” Dat er in Amerika nu al wraak wordt genomen op groepen moslims vindt Tarik net zo slecht. „Stel je voor dat Japan het heeft gedaan, dan is dat zielig voor al die mensen.”

Een harde tegenactie van Amerika is volgens Tarik begrijpelijk, maar van hem hoeft het niet. „Er is al genoeg geweld. Je hebt zo een derde wereldoorlog.” Komt die er? „Ik hoop het niet, maar ik vrees van wel.”

Blinde woede
Kirsten (16) heeft „geen woorden” voor de aanslagen. Haar evenoude vriendin Bente vindt dat Amerika niet keihard moet terugslaan. „Dan doe je hetzelfde als die terroristen.” „Voorlopig even rust in de tent, dat is het beste”, meent Mirjam (17). „Anders krijg je blinde woede.” Geen geweld als wraak, wat dan wel? Dat vinden de dames moeilijk. „De daders opsporen”, zegt Kirsten. En dan? „De doodstraf. Op de elektrische stoel”, oppert Bente. „Dat is tenminste pijnlijk.” „In ieder geval geen luxe leventje in de gevangenis”, vindt Mirjam.

Rick (18) pleit voor „levenslang opsluiten in een isoleercel; dat hebben de daders verdiend.” Serge (21) protesteert. „Alleen de mensen aan de top, de opdrachtgevers. De anderen, die hebben meegeholpen, moet je niet zo zwaar straffen. Wat zou jij doen als ze tegen je zeiden: Of je werkt mee of we schieten jou en je familie dood?”

Bij Mira in de klas was het „echt stil”, die drie minuten. „Er werden geen geintjes uitgehaald.” Daniëla: „Bij ons wel; er zaten leerlingen te lachen. Die konden gewoon hun mond niet houden.” Volgens Mira (16) –Surinaamse vader, Nederlandse moeder– is iedereen op school „kapot” van de aanslagen. „Ik heb niemand gehoord die het goedpraatte. Wel wordt er ruzie gemaakt over wie het heeft gedaan.” Wat denkt Mira zelf? „Afghanistan.”

Afwachten
Amerika moet korte metten maken met de daders, meent de Indonesische Daniëla (18). „Van mij mogen ze dood.” Het verweer van haar medeleerlingen dat de daders er dan te snel van af komen, verwerpt ze. „Ze krijgen hun straf wel in de hel. Dat geloof ik vast; ik ben oud rooms-katholiek, zie je”.

Maarten (16) vindt dat Amerika „best een paar bommen” mag gooien. Niet op burgerdoelen. Waar dan wel op? „Op zelfmoordkampen waar die terroristen hun opleiding krijgen.”

R. Schoemakers, opleidingscoördinator op De Amerlanden, is „blij” dat de drie minuten stilte „zo rustig” zijn verlopen. „Je moet altijd maar afwachten wat er van terechtkomt.” Het treft hem dat veel leerlingen de relatie met 4 mei, Dodenherdenking, leggen. „Ze zeggen: Dit hebben onze ouders ook meegemaakt.” Dat de aanslagen in Amerika gebeurden en niet in bijvoorbeeld Japan, haalt het drama volgens Schoemakers „extra dichtbij.” „De westerse wereld is een dorp geworden, dat merk je aan de reactie van de leerlingen.”

Ook alle reformatorische scholengemeenschappen hielden gisteren drie minuten stilte. Hogeschool De Driestar eindigde de plechtigheid met het afspelen van het Amerikaanse volkslied via de intercom.