Beurzen wachten met
angst en beven af

De Europese belegger durft nauwelijks meer initiatief te nemen. Het wachten is op Wall Street, dat maandag voor het eerst opengaat na de terreuraanslagen op het World Trade Center en het Pentagon. De algemene verwachting is dat Wall Street beduidend lagere koersen zal laten zien.

De beleggers in Europa hebben het nu vier handelsdagen zonder richting uit New York moeten stellen. Wall Street heeft er sinds de Eerste Wereldoorlog niet zo lang uitgelegen. Een kostbare afwezigheid overigens, de schatting is dat effectenhuizen zo'n 520 miljard dollar aan commissie-inkomsten zijn misgelopen.

Renteverlaging
Op de grote beurzen (Londen, Frankfurt, Parijs) meldden zich gisteren alleen verkopers. „Niemand wil in de vuurlinie liggen als aan de andere kant van de Atlantische Oceaan de handel weer van start gaat”, verduidelijkte een handelaar in Frankfurt. De Europese beurzen gleden gisteren in de loop van de dag steeds verder weg. Londen wist de verliezen (3,8 procent) nog het best binnen de perken te houden. Parijs verloor 4,97 procent, Frankfurt eindigde zelfs 6,29 procent in het rood.

Op de Amsterdamse effectenbeurs daalde de AEX-index gisteren met 7,25 procent tot 426,50 punten, het laagste niveau sinds 14 oktober 1998. Vanwege de sterke daling werd de handel in Amsterdam gistermiddag zelfs even stilgelegd om verdere paniek te voorkomen. Op het Damrak vrezen beleggers dat de terroristische acties van dinsdag zorgen voor een wereldwijde economische recessie.

De effectenbeurzen in Azië zijn gisteren overwegend lager gesloten. Van de grote beurzen was eigenlijk alleen die van Tokio hoger. In Latijns-Amerika lijkt het vertrouwen onder de beleggers ook nog zoek. In Brazilië en Argentinië gingen de koersen eveneens omlaag.

Verzekeraars en luchtvaartmaatschappijen stonden gisteren het meest onder druk. De ramp in de Verenigde Staten kost de verzekeringsmaatschappijen waarschijnlijk miljarden, luchtvaartmaatschappijen moeten rekenen op beduidend minder inkomsten uit hun transatlantische vluchten. Ook bedrijven in de toeristische sector hebben het moeilijk.

De algehele onzekerheid tastte ook de dollar aan. De Amerikaanse munt zat op een gegeven moment op de laagste koers in zes maanden en was iets na 18.00 uur in guldens ƒ 2,3930 waard, tegen ƒ 2,4220 de dag ervoor.

Welke kant de koersen maandag zullen opgaan, valt nog niet te zeggen. Een lichtpuntje is dat donderdag duidelijk werd dat er alom rekening wordt gehouden met renteverlagingen. Dit zou betekenen dat de aandelenkoersen omhoog kunnen gaan. In de VS werd donderdag al wel –gedeeltelijk– in obligaties gehandeld. Uit die handel kon worden geconcludeerd dat er lagere rente in het vat zit. Verlaging van de rente is nodig om de verwachte verzwakking van de economie, vooral die van de VS, op te vangen.

Extra middelen
Niet alleen in de VS, maar ook in Europa zal de rente omlaaggaan. De Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag nog de rente onveranderd te laten, om niet de schijn van paniek te wekken. De ECB heeft wel laten weten bereid te zijn tot gecoördineerde actie om de economie op peil te houden.

De monetaire autoriteiten in de wereld hebben deze week al met woord en daad getoond er alles aan te doen om de economische gevolgen van de terreuraanslagen in de VS op te vangen. De centrale banken verschaften de financiële markten extra middelen.