Commentaar 15 december 1999

Ruim baan voor bromfiets

Bromfietsers moeten vanaf vandaag binnen de bebouwde kom in principe van de rijbaan gebruikmaken. Althans in een aantal gevallen en in sommige plaatsen. Met de nieuwe verkeersregel hoopt de overheid het aantal verkeersdoden terug te kunnen dringen. Van de 1100 slachtoffers die er jaarlijks onder de weggebruikers vallen zijn er honderd bromfietser.

De nieuwe regels verbannen in het algemeen bromfietsen van de fietspaden. De redenering is dat daarmee de veiligheid van zowel de fietser als van zijn gehelmde medeweggebruiker wordt vergroot. De fietser hoeft niet langer te rekenen met voorbijsnorrende bromfietsen; de bromfietser wordt beter zichtbaar voor de automobilist. Dat laatste geldt met name op kruispunten. Onder het regime van de oude regels doken bromfietser, dankzij hun vaak forse snelheid, tot schrik van veel automobilisten plotseling op.

De vraag bij de nieuwe maatregel is of het middel niet erger is dan de kwaal. In de eerste plaats is er met de invoering van de nieuwe regels een behoorlijk stuk onduidelijkheid ontstaan. Gemeenten mogen zelf beslissen of ze van de regel afwijken. Zo voert de gemeente Almere hem geheel niet in en blijven de bromfietsers gewoon op het fietspad; Tilburg maakt tal van uitzonderingen. Uit vandaag gepubliceerd onderzoek van de Fietsersbond blijkt dat er in 57 procent van de gemeenten geen uniforme bromfietsregel is.

Die afwijkingen scheppen verwarring bij alle weggebruikers. Dat komt de verkeersveiligheid zeker niet ten goede. Goed en veilig verkeersgedrag is in hoge mate een kwestie van diepgewortelde gewoonten waarbij de weggebruiker niet te veel moet nadenken. Juist de veelheid aan uitzonderingen vraagt van de weggebruiker dat hij steeds alert is of de brommer nu wel of niet op rijbaan mag.

De redenen waarom plaatselijke overheden ervoor kiezen af te wijken van de nieuwe verkeersregel zijn vaak te begrijpen. Binnen de bebouwde kom van veel gemeenten zijn wegen waar harder gereden mag worden dan 50 kilometer per uur. Er is veel voor te zeggen daar de bromfietser niet toe te laten. Immers, als hij zich houdt aan de wettelijk toegestane snelheid van 30 kilometer binnen de bebouwde kom, kan zijn lage snelheid schrikreacties oproepen bij weggebruikers die bijvoorbeeld 70 mogen rijden. Dezelfde reactie kan zich overigens ook al voordoen op plaatsen waar de automobilist 50 mag rijden. Daarmee is de verkeersveiligheid dus ook niet gediend.

Bovendien heeft het toelaten van bromfietsen op de rijbaan nog een gevaar in zich. Juist van bromfietsers is bekend dat onder hen roekeloos rijgedrag tamelijk vaak voor komt. Een belangrijke oorzaak daarvoor is dat het in het algemeen gaat om jongeren die dikwijls geneigd zijn meer te wagen dan verantwoord is. Om die reden werd het bromfietsrijbewijs nog niet zo lang geleden ingevoerd

Velen van hen zullen de verleiding niet kunnen weerstaan op een mooi stuk asfalt alles uit hun stalen ros te halen wat er in zit. Juist die hoge snelheden zijn een belangrijke oorzaak voor ernstige ongevallen onder bromfietsers. Weliswaar zijn bromfietsrijders zelf verantwoordelijk voor hun rijgedrag. Maar de overheid moet geen voorwaarden scheppen die roekeloos rijden mogelijk maken. Niet om alles bij het oude te houden, maar vooral uit praktische overwegingen lijken de afgeschafte regels het waard uit de prullenmand gehaald te worden.